چکیده:
دکتر ابوالقاسم گرجی(1300 ـ 1389 هـ.ش) از زمره پژوهشگرانی بود که عمری طولانی را در کار درس، مطالعه، نگارش و تدریس علوم اسلامی گذاشت. حاصل چندین دهه تلاش او در زمینه علم اصول، چندین اثر قابل توجه در مورد فقه و اصول است که به جامعه علمی عرضه شده است. این مقاله کوششی است برای نشان دادن نقش دکتر گرجی در ارائه و نمایش ادوار نه گانه علم اصول که خود وی آنها را ابداع کرده و مقایسه کار او با دیگر پژوهشگرانی که در این عرضه قلم زده اند.
خلاصه ماشینی:
"در اینجا جا دارد از کسانی که به گونهای دراینباره«یعنی تاریخ ادوار علماصول»تحقیقاتی داشتهاند و دراینباره آثاری را به جامعه فرهنگی عرضه داشتهاندیادی کنیم و اندکی با کار آنان آشنا شویم و سپس کار دکتر گرجی را مورد بررسی دقیقترقرار دهیم: 1-یکی از کسانی که برای اولینبار در دهههای اخیر بدین امر مهم پرداخت استادمحمود شهابی است که در کتاب«تقریرات اصول»خود و در مقدمه آن،مباحثی را به اینامر اختصاص داده است:وی در ابتدا چهار سوال اساسی و مهم را مطرح میکند و آنگاه دردنباله مطلب به پاسخ آن سوالها میپردازد:سوالات مرحوم شهابی بدین ترتیب است: سوال اول:چرا فن«اصول فقه»به وجود آمده است؟ سوال دوم:چه موقع مسائل این فن پیدا شده است؟ سوال سوم:نخستین کسی که در این فن تالیف کرده که بوده؟و پس از آن اصول فقهچه راهی را پیموده است؟ سوال چهارم:در مذهب شیعه از چه موقع مسائل این فن مورد استناد شده و سیرشدر این مذهب به چه طریق بوده است؟(شهابی،4-5) 2-از دیگر کسانی که در ادوار علم اصول قلم زدهاند مرحوم شهید سید محمد باقرصدر(ره)بوده است که وی در کتاب«المعالم الجدیده»تحول علم اصول را در ضمن سهمرحله شرح میدهد: الف)عصر تمهید و زمینهسازی که با قدیمین شروع و با شیخ مفید و سید مرتضی ادامهپیدا میکند و تا زمان شیخ طوسی امتداد مییابد."