چکیده:
تحقیق حاضر با هدف تعیین رابطه عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در ادارات تربیت بدنی استان آذربایجان غربی انجام گرفت. تحقیق از نوع توصیفی – همبستگی و از شاخه تحقیقات میدانی بود. در این تحقیق، نمونه آماری برابر با جامعه آماری و به صورت تمام شمار مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور، پرسشنامه های عدالت سازمانی (مورمن و نیهوف، 1993) و رفتار شهروندی سازمانی (یودساکف و مکنزی، 1990) که پایایی آنها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب 93/0 و 83/0 به دست آمد. در بین گروه نمونه شامل 94 نفر از کارکنان ادارات تربیت بدنی استان آذربایجان غربی توزیع و جمع آوری شد. نتایج ضریب همبستگی گاما نشان داد که بین عدالت توزیعی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه معناداری وجود ندارد (05/0 ) اما بین عدالت رویه ای و رفتار شهروندی سازمانی (05/0 P<، 14/0 = r)، عدالت مراوده ای و رفتار شهروندی سازمانی (19/0 = r، 05/0 P<) و نیز بین عدالت سازمانی و فضایل شهروندی رابطه (137/0 = r، 05/0 P<) برقرار است. همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد از میان ابعاد عدالت سازمانی، عدالت مراوده ای می تواند رفتار شهروندی سازمانی را پیش بینی کند. به دلیل اینکه رفتارهای شهروندی سازمانی رفتارهایی کاملا داوطلبانه هستند، بیشتر تحت تاثیر تعاملات و رویه های سازمانی قرار دارند. ازاین رو ضروری است مدیران ادارات تربیت بدنی در نحوه برخورد با کارکنان انصاف را رعایت کنند تا میزان بروز رفتارهای شهروندی سازمانی، به ویژه فضیلت شهروندی را در کارکنان افزایش دهند.
This study was conducted to determine the relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior in physical education organizations in West Azerbaijan province. This research was a descriptive – correlation type and was categorized in field study. The statistical sample was equal to the statistical population; therefore, organizational justice questionnaire (Moorman, Neihoof, 1993) and organizational citizenship behavior questionnaire (Podsakoff and Mackenzie, 1990) (their reliabilities were obtained through Cronbach’s alpha as 0.93 and 0.83 respectively) were distributed among the sample of 94 personnel in physical education organizations of West Azerbaijan. The results of the Gamma correlation showed no significant relationship between distributive justice and organizational citizenship behavior while there was a significant relationship between procedural justice and OCB (P<0.05, r=0.14), between interactional justice and OCB (P<0.05, r=0.19) and organizational justice and civil virtue (p<0.05, r=0.137). Also, regression analysis showed that interactional justice can predict organizational citizenship behavior. Since the organizational citizenship behaviors are voluntary behaviors, they are more affected by interactions and organizational procedures; therefore, it is necessary that managers of physical education organizations treat fairly with personnel to increase organizational citizenship behaviors especially civil virtue in personnel.
خلاصه ماشینی:
Interactional justice مراوده ای بر مبنای انصاف ادراک شده از ارتباطات بین شخصی تعریف می شود که این نوع عدالت سازمانی منصفانه بودن رفتار تصمیم گیرندگان را در فراگرد تصمیم گیری سازمانی مد نظر قرار می دهد (٥).
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که عدالت رویه ای و مراوده ای رابطة مثبت و معناداری با رفتار شهروندی سازمانی دارند و این رابطه در سطح ٠/٠٥ >P معنادار است .
همان طور که یافته های تحقیق نشان می دهد، در بین ابعاد عدالت سازمانی تنها عدالت مراوده ای قادر است رفتار شهروندی سازمانی را در ادارات تربیت بدنی پیش بینی کند و عدالت توزیعی و رویه ای نقش کمی در این زمینه دارند.
ازاین رو ضروری است مدیران ادارات تربیت بدنی به توسعه و پرورش مهارت های رفتاری در برخورد با کارکنان اهتمام ورزند و رویه ها و تصمیمات سازمانی را بدون در نظر گرفتن منافع شخصی و بر مبنای مقررات دقیق سازمانی انجام دهند تا به شکل گیری نگرش های شغلی مثبت مانند تعهد و اعتماد و در نهایت افزایش بروز رفتارهای شهروندی در کارکنان منجر شوند، زیرا OCB قادر است از طریق افزایش بهره وری کارکنان و مدیریت ، به افزایش ثبات عملکرد سازمان و آزاد کردن منابع و نیز توانمندسازی سازمان به منظور انطباق هرچه مؤثرتر با تغییرات محیط بینجامد و به موفقیت سازمان و مدیران کمک کند.