چکیده:
اتخاذ سیاستهای آزادسازی به ویژه در عرصهی تجارت خارجی مورد توجه خاص کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه قرار میگیرد. یافتههای موجود در ادبیات موضوع، حاکی از تاثیر گذاری معنیدار تجارت آزاد بر اقتصاد کشورها است، به طوری که از طریق آن بخشهای اقتصادی از دانش فنی و انتقال تکنولوژی بهرهمند میشوند و با ارتقاء ظرفیتهای تولیدی و بهرهوری منابع، عملا قدرت رقابت پذیری خود را در سطح بین الملل بالا میبرند. از طرفی، تحلیل هر پدیده یا سیاست اقتصادی مانند آزادسازی تجاری بدون توجه به اثرات غیر مستقیم ناشی از روابط متقابل اقتصادی، میتواند کم دقت و حتی گمراه کننده باشد. با توسل به روش تعادل عمومی قابل محاسبه، میتوان اثرات تغییر در متغیرهای برونزا بر متغیرهای درونزا را با در نظر گرفتن اطلاعات بخشها و بازارهای مختلف اقتصادی و بکارگیری اطلاعات دنیای واقعی بررسی و پیش بینی نمود. تحقیق حاضر به دنبال آن است که با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE) به بررسی اثر آزاد سازی تجاری در ایران، از طریق کاهش تدریجی و حذف کامل تعرفهها و یارانههای پرداختی به بخشهای مختلف، بر قدرت رقابت پذیری بین المللی این بخشها بپردازد، علاوه بر اینکه میتوان سایر آثار ایجاد شده را نیز تحلیل نمود. در این مطالعه، عمدهترین منبع اطلاعاتی مورد استفاده، ماتریس حسابداری اجتماعی 1380 است، به طوری که در برآورد مدل CGE از نرم افزار GAMS استفاده شده است. به طور کلی نتایج به دست آمده از این مطالعه حاکی از آن است که، آزادسازی تجاری حداقل در کوتاه مدت قدرت رقابتپذیری بینالمللی بخشها را تحت تاثیر چندانی قرار نمیدهد.
خلاصه ماشینی:
"آزاد سازی تجاری و رقابت پذیری بین المللی در ایران: کاربرد مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE) شیرین مصری نژاد(، دانش آموخته دکتری دانشگاه اصفهان چکیده اتخاذ سیاستهای آزادسازی به ویژه در عرصهی تجارت خارجی مورد توجه خاص کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه قرار میگیرد.
تحقیق حاضر به دنبال آن است که با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE) به بررسی اثر آزاد سازی تجاری در ایران، از طریق کاهش تدریجی و حذف کامل تعرفهها و یارانههای پرداختی به بخشهای مختلف، بر قدرت رقابت پذیری بین المللی این بخشها بپردازد، علاوه بر اینکه میتوان سایر آثار ایجاد شده را نیز تحلیل نمود.
بر این اساس، این تحقیق با تصریح یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE) و بکارگیری جدول داده - ستانده و ماتریس حسابداری اجتماعی کشور برای سال (1380) خواهان آن است که با انجام شبیه سازی و سناریوهای مختلف (مثل کاهش تدریجی تعرفهها در هر یک از بخشهای کشاورزی و صنعتی، به صورت مجزا یا همزمان) اثر آزادسازی تجاری را بر شاخص رقابت پذیری بین المللی در هر یک از بخشهای اقتصادی (صنعت، کشاورزی، خدمات) مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
اگر DRC کوچک تر از یک باشد، تولید داخلی در سطح بینالمللی رقابت پذیر است، چون در این شرایط هزینهی فرصت خرج شده روی منابع داخلی کوچکتر از ارز خارجی است که از طریق صادرات یا پس انداز کردن به وسیلهی جانشینی برای واردات به دست میآید (گورتن و همکاران، 2000).
نتیجه گیری در تحقیق حاضر، اثر آزاد سازی تجاری بر رقابت پذیری بین المللی در سه بخش عمدهی صنعت، کشاورزی و خدمات در سال 1380 با استفاده از مدلهای تعادل عمومی قابل محاسبه، مورد بررسی قرار گرفت."