چکیده:
براساس سند چشم انداز افق 1404، ایران می کوشد در بین کشورهای منطقه جایگاه نخست توسعه اقتصادی را به دست آورد. در حالی که برای پیشرو بودن در منطقه نیز یکی از ویژگی های اساسی پنج گانه چشم انداز، سازمان مالیاتی کشور است. با نگاه هایی چنین بلند، سوالی که مطرح است اینکه تلاش مالیاتی در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه چه میزان بوده و در این مدت براساس این شاخص از چه جایگاهی برخوردار است. نتایج این پژوهش که با استفاده از داده های دوره زمانی 2010 - 2006 و تخمین ظرفیت های بالقوه مالیاتی با استفاده از روش رگرسیونی داده های تلفیقی و در نتیجه محاسبه ظرفیت های بالقوه مالیاتی در کشورهای منتخب سند چشم انداز به دست آمده است نشان می دهد ایران از حیث تلاش مالیاتی در بین این کشورها جایگاه مناسبی ندارد. ازاین رو و با چنین واقعیتی، دستیابی به هدف چشم اندازها، جدیتی دوچندان را در سال های باقی مانده این افق طلب می کند.
According to Iranian Vision Document 2025, Iran tries to win the first place of economic development among Southwest Asia countries. Also, being progressive is one of the five basic features of the vision of Iran’s Tax Organization. The question is about the extent of tax efforts in Iran in comparison with the mentioned countries and its place among them according to the index. Using data for the period of 2006-2010 and estimating potential tax capacities of Iran and Southwest Asia countries by panel data regression methods, the research indicates that Iran has no proper place in this respect. Therefore, achieving the goals of the Vision Document necessitates double efforts in remaining years
خلاصه ماشینی:
نتایج این پژوهش که با استفاده از داده های دوره زمانی ٢٠١٠ -٢٠٠٦ و تخمـین ظرفیـت هـای بـالقوه مالیاتی با استفاده از روش رگرسیونی داده های تلفیقـی و در نتیجـه محاسـبه ظرفیـت هـای بـالقوه مالیـاتی در کشورهای منتخب سند چشم اندازبه دست آمده است نشان می دهد ایران از حیث تلاش مالیاتی در بـین ایـن کشورها جایگاه مناسبی ندارد.
به این منظور، تلاش مالیاتی شاخصی اسـت کـه مـی تـوان براساس آن میـزان موفقیـت کشـورهای مختلـف جهـان را مـورد سـنجش قـرار دادو همچنـین ، شاخصی است که برای راهنمای اجرای سیاست های مالیاتی مناسب مورد استفاده قرار می گیرد.
Stotsky and WoldeMariam این تفاوت که در روش قبل ارزش واقعی متغیر وابسته به ارزش تخمینـی آن تقسـیم شـده و درواقع تلاش مالیاتی بـه صـورت نسـبت ایـن دو بـوده اسـت ، در ایـن روش تـلاش مالیـاتی به صورت تفاضل دو ارزش واقعی و برآورد شده متغیر وابسته بیان می شود.
همان گونه که مشاهده شد،برای محاسبه شاخص تلاش مالیـاتی بایـد ظرفیـت مالیـاتی بـالقوه ١ که عبارت است از توانایی یک دولت برای افزایش درآمد مالیاتی براساس عوامل ساختاری ماننـد سطح توسعه اقتصادی وتوانایی مردم درپرداخت مالیـات محاسـبه شـود (٢٩٣ :١٩٧١ ,Chelliah) و ازآنجاکه ظرفیت مالیاتی بالقوه کشور را نمی توان مشاهده کرد، بنابراین بایـد بـا روش هـای آماری متغیر برآورد شود.
۲-۳ مطالعات داخلی امین رشتی و همکاران (۱۳۹۰)، در پژوهشی با استفاده از روش داده های تابلویی به بـرآورد ظرفیت مالیاتی و محاسبه تلاش مالیـاتی در دوره هـای ۲۰۰۹-۱۹۹۵ در میـان کشـورهای بـا درآمد متوسط پرداخته اند.