چکیده:
هویت جمعی شیوه مشترک در نحوه تفکر، احساسات و تمایلات یک گروه است. از نظرگاه مدرنیستی، مبتنی بر نظریه کنش متقابل نمادین، هویت جمعی نوعی احساس تعلق، انتساب و تعهد نسبت به گروه را در بین اعضای اش بر می انگیزد و فرایند خود شناسایی کنشگران اجتماعی و بازتاب نگرش دیگران نسبت به خود را میسور می کند. هویت ایرانی نوعی هویت جمعی است که از سطحی کلان تر از هویت های خرد اقوام ساکن در سرزمین ایران برخوردار است و عناصر آن طی تاریخی چند هزار ساله شکل گرفته است. این مقاله با روش اسنادی، کتابخانه ای و هم چنین با استفاده از روش تحلیل محتوی به بررسی هویت ایرانی در شعر کردی پرداخته و بر اساس پیشینه، اهداف و مبانی نظری هویت ایرانی ابعاد «زبان فارسی، فرهنگی اجتماعی، سرزمین، سیاسی و دین» را به عنوان مقوله های هویت ایرانی در نظر گرفته و برای آنها واحدهای تحلیل طراحی کرده است.
خلاصه ماشینی:
"در مورد اینکه چه عناصر مشترکی به لحاظ تاریخی در هویت ما شکل گرفته است،اجماع نظر وجود ندارد ولی انتقال خاطره تاریخی ما از طریق سه مجرا امکانپذیر بوده است:«نخبگان و قدرت سیاسی، فولکلور و ادبیات مدون که از میان این سه مجرا ادبیات و شعر فارسی جنبه غالب داشته است»(سید امامی،1383:162).
به علاوه کاربرد نمادین مرگ ضحاک،در شعر کردی نیز به شیوه رایج در ادبیات فارسی،بسیار دیده میشود: (هیمن،2009:213) بعد فرهنگی-اجتماعی مراد از این بعد ویژگیهای اجتماعی-فرهنگی هویت ایرانی است که در این مقاله مفاهیم«طبقات و قشربندی اجتماعی»و«نوروز»در اشعار شاعران مورد تحقیق واجد بیشترین فراوانی بوده است.
که در تاریخ فرهنگی-اجتماعی ایران مفاهیمی آشنا هستند،متأثر از این بعد هویت ایرانی در اشعار مورد مطالعه تجلی یافته است؛(هژار،2001:22): امیر،ارباب،شیخ و ملا در راه آزادی وطن شهید شدند...
اگر در فرهنگ و قشربندی اجتماعی سنتی ایران،«امیر،ارباب،آغا»جایگاه والای دنیوی داشتهاند،«روحانیون و شیوخ مذهبی»واجد جایگاه رهبری معنوی و دینی بودهاند که این امر منشأ بیان معانی و مفاهیم زیادی در اشعار مورد مطالعه بوده است؛ چنان است:(هیمن،2009:116)و(هژار،2001:110،144،171،502): کاهن،خان،پادشاه،بیگ و پیرمان را به غل و زنجیر کشیده بودند...
همچنین از آنجا که شاعران مورد مطالعه مسلمان بوده و علاوه بر اینکه در جامعهای با فرهنگ اسلامی تربیت یافتهاند،آموزش و تعلیماتشان را با قرآن و مبانی اسلامی آغاز کردهاند و الفاظ،مفاهیم،معانی و مضامین فراوانی از دین اسلام در اشعارشان نمود یافته است و بایستههای این هویت؛تعلقها،گرایشها و تأثیراتی را در شعر کردی ایجاد کرده است که ریشههای آن در رشته ارتباطات گستردۀ فرهنگی و تاریخی قابل جستجو است."