چکیده:
کلیه نظریه پردازان و محققان حوزه انقلاب در این نکته اتفاق نظر داشته اند که وقوع انقلاب در ایران، تقریبا همه ناظران را، از ژورنالیست ها و دیپلمات ها گرفته تا اندیشمندان ایرانی و دانش پژوهان حوزه انقلاب و جنبش های اجتماعی، به تحیر افکند. بر این اساس، پرسشی مهم شکل می گیرد که چرا انقلاب اسلامی ایران موجب تحیر و شگفت زدگی همه افراد- شامل بازیگران کلیدی، ناظران خبره و مطلع منطقه ای، و متخصصان انقلاب در علوم اجتماعی و سیاسی- شد؟ در پاسخ به این پرسش برخی دانشمندان علوم اجتماعی و سیاسی تبیین هایی را ارائه داده و استدلال هایی را اقامه نموده اند تا روشن نمایند که چرا انقلاب ایران را هیچ کس پیش بینی نکرد. در این مقاله، تلاش گردیده که سه تبیین اصلی در خصوص غیرمترقبه بودن انقلاب ایران تشریح شود. هر یک از این تبیین ها استدلالشان را عمدتا روی یک عامل کلیدی بنا نموده و بر اساس آن، مدلی تبیینی برای این شگفت زدگی ارائه کرده اند: تحریف ترجیح(تیمور کوران)، آشوبناکی فرآیند انقلاب(نیکی کدی)، و سردرگمی(چارلز کورزمن). چگونگی ساخت هر یک از این تبیین ها توسط دانش پژوهان مزبور به طور مبسوط مورد بحث قرار گرفته است.
All theorists and researchers on revolution are unanimously of the opinion that the occurrence of Islamic Revolution in Iran imposed heavy shock on all observers and analysts from the journalists and diplomats to Iranian thinkers and researchers of revolutions and social movements. On this basis، a question comes forth، i.e. how come the Islamic Revolution in Iran has immensely shocked and astonished all – including key players، expert regional observers، and revolution specialists in social and political sciences? In response to this question، some scientists of social and political sciences have made clarifications and presented explanations to say why the Islamic Revolution was unpredictable. In this study، authors have tried to explain about three major clarifications on unpredictability of the Islamic Revolution. Each of these clarifications has founded its reasoning chiefly on a key factor، and has accordingly presented a clarifying model for this astonishment: The Social Consequences of Preference Falsification by Timur Kuran; Chaos in the Process of Revolution by Nikki Keddie; and The Unthinkable Revolution in Iran by Charles Kurzman. The quality of making each clarification has been reviewed in detail by each researcher.
خلاصه ماشینی:
"تحریف ترجیح تیمور کوران1در مقالات متعددی پرسشهای معماگونهای را طرح نمود:چرا در کلیۀ انقلابات رخ داده،همۀ افراد(اعم از ناظران سیاسی خارجی،دانشپژوهان علوم اجتماعی و سیاسی، شهروندان داخلی،حاکمان و مسئولان اجرایی حکومتها،و حتی مخالفان حکومتهای دچار انقلاب شده)همگی دچار تحیر و شگفتزدگی شدهاند؟چگونه انقلابهایی که بر اساس درک پسینی و ما بعد الوقوع به سادگی تبیین شدهاند،عملا پیشبینی نشده و این قدر غیرمترقبه بودهاند؟چرا افراد هوشمند و مطلع که همه چیزشان را در انقلاب از دست میدهند یا همه چیز در انقلاب به دست میآورند نتوانستهاند ببینند که سیر حوادث به کجا میانجامد؟چرا افرادی که بصیرت و شناخت عمیقی در درون یک کشور دارند،یا دسترسی ممتاز یا زیادی به اطلاعات مربوط به جریانات پنهان سیاسی-اجتماعی دارند نمیتوانند انفجار انقلابی و در شرف وقوع را پیشبینی نمایند؟چرا حتی تیزبینترین،داناترین و آگاهترین اعضای یک جامعه از تغییرات قریب الوقوع دورانساز سیاسیشان ناآگاه هستند؟این پرسشها،بویژه پس از وقوع انقلابات،معمایی به نظر میرسند،چون با نگاهی به گذشته،به وضوح متوجه میشویم که علائم مختلفی از قریب و در شرف بودن انقلاب در آن جوامع آشکار و هویدا بوده است؛ولی اگر این علائم و نشانههای تحول انقلابی هماکنون این قدر روشن و واضح به نظر میرسند چرا کسی قبل از به جریان افتادن قطار انقلاب متوجۀ آنها نشده بود؟چرا ادراک پسینی و ما بعد وقوع انقلابها معمولا نادرستی پیشبینیهای ما را به طور گسترده ثابت میکند؟خلاصه آنکه چه تبیینی میتوان از شگفتزدگیهای مکرر در وقوع انقلابها ارائه داد؟ در همین راستا،کوران اضافه میکند که دانشمندان علوم اجتماعی و سیاسی درخصوص پدیدۀ انقلاب مطالب نظری و تبیینی متعددی نگارش نمودهاند،ولی هیچیک از تئوریها و مدلهالی تبیینی آنان در عمل موفقیت چندانی در پیشبینی انقلابها نشان ندادهاند."