چکیده:
در دوران معاصر فضاهای زیرزمینی شهری همچون ایستگاه های اصلی مترو از جمله فضاهای فعال شهری
به شمار می آیند. اکثر این گونه فضاها با توجه به محروم ماندن از نور و منظر طبیعی، برای داشتن منظری مطلوب، به فضایی روشن، شفاف و چیدمانی مطلوب از عناصر درونی آن ها در راستای تلطیف فضا نیازمندند. در این ارتباط ضروریست به بررسی وضعیت دیوارنگاره ها به عنوان بخشی از عناصر حائز اهمیت فضاهای مذکور در جهت تاثیر بهینه آن ها بر مخاطب پرداخته شود.
در این مقاله باروشی توصیفی-تحلیلی به مطالعه نقش واره های ایستگاه مترو امام خمینی پرداخته شده است. این نقش واره ها از نظر موضوع، موقعیت استقرار، فاصله نسبت به ناظر و اندازه و مقیاس، رنگ، بافت و هماهنگی با زمینه و نیازهای شهروندان مورد بحث و بررسی قرارگرفته اند و پیشنهادهایی در این زمینه ارائه گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"واژگان کلیدی: منظر شهری، فضاهای شهری زیرزمینی، دیوارنگارهها، ایستگاه مترو امام خمینی مقدمه در دوران معاصر و بهویژه دهه اخیر بهدلیل راهاندازی مترو، تمایل به توسعه و ایجاد فضاهای زیرزمینی شهری افزایش یافته و ایستگاههای متعدد مترو در تهران ساخته شده است.
) که در آن قرارگرفتهاند، موقعیت استقرارشان بر روی دیوار و در فضا، فاصلهشان تا ناظران، اندازه و مقیاس تابلوها با توجه به خصوصیات فضایی-کالبدی ایستگاه، رنگ، بافت و هماهنگیشان با زمینهای که تابلو بر روی آن قرارگرفته است و هماهنگی اثر با نیازهای شهروندانی که از این ایستگاه استفاده میکنند، پرداخته میشود.
یکی از مشکلات اساسی برخی از دیوارنگارههایی که در ایستگاه مترو امام خمینی تهران نصب شدهاند، توجه تنها به ویژگیهای دید مرکزی بوده و توجهی به محدودیتهای دید جانبی که در آن جزییات دیدهنمیشود، نشده است.
قرارگیری یک دیوارنگاره در یک فضای شهری زیرزمینی همچون ایستگاه مترو امامخمینی، موجب میشود مخاطبان از زوایای محدودتری نسبت به فضاهای شهری رو زمینی امکان دیدنش را داشته باشند.
واضح است که در فضاهای شهری زیرزمینی با درنظرگرفتن محدودیت فضایی و محدودیت منظر شهری، تامین نیاز شهروندان نسبت به تفریح روحی از طریق نصب دیوارنگارهها از اهمیت بیشتری برخوردار است و میبایست به دیوارنگارهها بهعنوان عناصری که موجب لذت بردن آنها از محیط پیرامونشان میشود، توجه ویژه داشت.
اکثر دیوارنگارههایی که در ایستگاه مترو امام خمینی شهر تهران نصب گردیدهاند، موجب ایجاد تنوع بصری شده و بر ارتقای کیفیت بصری منظر درونی ایستگاه مترو بهعنوان یک فضای شهری زیرزمینی افزودهاند."