چکیده:
دیدگاههای متفاوتی درباره تقسیم عرب به عدنانی و قحطانی وجود دارد که
با بررسی آنها، نسب هر یک تبیین شده است. سابقه ارتباط آنان به روزگار
معینیان برمیگردد. این روابط گاهی بر اثر اختلافهای محیطی ـ زیستی،
دینی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، چالشهایی را بهدنبال داشت و گاهی
نیز مسایل مشترک بهویژه وجود کعبه و عواطف دینی، آنان را به داشتن
نوعی روابط حسنه وادار میکرد. در این میان، مناسبات مکه با تیرههای
اوس و خزرج ــ یمنیهای کوچیده به یثرب ــ در محورهای دینی، فرهنگی،
سیاسی نظامی، اقتصادی و خانوادگی نیز بررسی شده است. بررسی
روابط مسلمانان مکی و مدنی ــ مهاجر و انصار ــ نیازمند فرصت دیگری
است.
خلاصه ماشینی:
"از این رو مناسب است برای شناخت بیشتر آن حوادث، سابقه روابط عدنانی و قحطانی و نیز روابط مکه و مدینه در عصر قریشی ______________________________ *.
وی اضافه میکند که به هرحال این واقعه نشان میدهد که گسترش روابط و علاقه قحطانی و عدنانی، از پیامدهای حادثه فیل بوده و طبیعی است که این ارتباط و دوستی، برخاسته از عواطف دینی باشد؛ زیرا کعبه بنایی است که بهدست ابراهیم (ع) و فرزندانش بنا شد و آنان مورد احترام همه عربها بودند.
شهر مکه بهلحاظ کعبه، مهمترین مرکز دینی عرب بود که همگی آن را محترم میشمردند؛ و مدینه در مسیر تجاری مکه به شام قرار داشت و ساکنان مدینه نقش حمایتگر را برای تجار مکی داشتند.
از این رو، قریش همواره علیه ساکنان مدینه تهدیدی بهشمار میرفت از اینکه مبادا آنان را از اعمال حج محروم کنند و ساکنان مدینه نیز خطر بزرگی برای امنیت تجاری مکیان بهحساب میآمدند.
آن عده از اوسیان که برای پیمان با قریش علیه خزرج به مکه آمده بودند، ملاقاتی با پیامبر (ص) داشتند و حضرت آنان را به اسلام دعوت کرد.
(ابن سعد، 1410: ج 1، ص 93) این حرکتها، دوستی بنیهاشم از قبیله قریش را با بنینجار از ساکنان یثرب، استمرار بخشید؛ و سرانجام، رسول خدا (ص) با تکیه بر این ارتباط و سابقه دوستی، مدینه را برای هجرت و سکونت دائم خویش انتخاب کرد.
قمی ذیل این آیه، بدون اشاره به نام انصار، آورده است که در سال هفتم هجری پیامبر(ص) برای عمرةالقضاء به مکه رفت و سعی میان صفا و مروه کرد."