خلاصه ماشینی:
آداب و سنن واحد اختلاف اندک بین سطوح واژی، واجی، نحوی و معنایی زبان فارسی معیار مکتوب این دو گونه آثار، حاصل شرایط سیاسی و تاریخی دورههای مختلف است.
زبان معیار مکتوب فارسی تاجیکی ایستاست ( گسترش و رشد یافته نیست).
» اما اثر زبان روسی بر زبان فارسی تاجیکی از این فراترمیرود، تا جایی که به قول «رستماف» در مقالة «تأثیر زبان روسی بر برخی از واژههای تاجیک» در نشریة زبانشناسی ایرانی مینویسد: «زبان روسی نه تنها واژگان، بلکه آواشناسی، صرف، نحو و سبکهای نوشتاری را نیز تحت تأثیر خود قرارمیدهد.
» صدرالدین عینی نیز، خود در یادداشتهایش به انتخاب یک لهجة واحد اشارهمیکند، اما عیسایف به توجیه این انتخاب میپردازد و مینویسد: «از یکسو زبان ادبی تاجیکی میراث درخشان شعر کلاسیک تاجیکی و فارسی سدههای نهم تا پانزدهم میلادی را که به وسیلة شاعران مشهور جهانی مثل رودکی، فردوسی و عمر خیام ایجادشدهبود، جذبکردهاست و بهعلاوه در طول سالهای حکومت شوروی، این زبان از طریق اثرات آنچه که از سخن گفتوگوی عامه گرفتهشدهاست، غنیگردیده.
یعنی دایرة واژگان اینگونه از زبان فارسی، از بهکارگیری زبان گنجینة غنی ادبیات فارسی محرومماند، استفاده از واژههای زبان فارسی معیار مشکلشد، بسیاری از واژههای متداول کنارگذاشتهشد و جای آنها را واژههاو عبارتهای قرضی گرفتند و طبیعی است که این عوامل بر صرف و نحو زبان تأثیر جدی گذاشت.
به همین دلیل هم بود که برای دوام سرودههای خود، تکیه بر زبان فارسی معیار مکتوب دادند.
I. , Uchebnii Russko-Dari Slovar,: 2100 slov/ pod ruk.
I. , Slovar Russkovo Iazika: Ok. 57000 Slov/Pod red.