چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی مقابله ای نشانداری آغازگر در متون پزشکی فارسی و انگلیسی به نگارش درآمده است . این مقاله برآن است تا وجوه افتراق و اشتراک زبان فارسی و انگلیسی را ازنظر نشان داری آغازگر مشخص کند. پژوهش برپایة دستور نقشگرای نظاممند هلیدی انجام شده و فقط فرانقش متنی در آن مورد نظر است . برای انجام آن، کتاب ها و مقاله هایی از متون پزشکی انتخاب شده که پیکره ای شامل هزار بند از متون نوشتاری فارسی و انگلیسی را تشکیل داده است . این تحقیق به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است . نتایج نشان می دهد در متون پزشکی فارسی ، افزوده های حاشیه ای با بسامد وقوع بالا در جایگاه آغازگر قرار می گیرند. این بسامد وقوع بالا می تواند بیانگر این نکته باشد که وقوع افزودههای حاشیه ای در جایگاه مورد نظر در زبان فارسی نشان دار به شمار نمی آید. به نظر می رسد زبان فارسی در متون پزشکی از آرایش سازه ای متفاوتی در مقایسه با زبان انگلیسی برخوردار است و برخلاف زبان انگلیسی ، در مقولة نشان داری کاملا از نظریة هلیدی پیروی نمی کند. همچنین ، این مقاله نشان می دهد ویژگی های ضمیراندازی و نداشتن آرایش واژگانی ثابت ، ازنظر نشانداری، فارسی را از انگلیسی متمایز می کند. نشان داری آغازگر در فارسی و انگلیسی علاوه بر تفاوتهای زبانی ، متاثر از عوامل دیگری ازقبیل سبک متن (قلم خاص نویسنده )، فرم نوشتار (کتاب، مقاله و غیره)، ارتباط بین بند و متن ، تاکید، تقابل و ژانر متن است . از آنجایی که عوامل یادشده در فارسی و انگلیسی بر نشان داری آغازگر موثرند، می توان آنها را وجوه اشتراک این دو زبان در این حیطه دانست ؛ درحالی که تفاوتهای زبانی (ساختار فارسی و انگلیسی ) به وجوه افتراق در نشانداری آنها اشاره دارد.
خلاصه ماشینی:
استادیار گروه زبان شناسی ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، تهران، ایران دریافت : ٩١/٤/١٢ پذیرش: ٩١/٧/٢ چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی مقابله ای نشانداری آغازگر در متون پزشکی فارسی و انگلیسی به نگارش درآمده است .
این مقاله برآن است تا وجوه افتراق و اشتراک زبان فارسی و انگلیسی را ازنظر نشان داری آغازگر مشخص کند.
نشان داری آغازگر در فارسی و انگلیسی علاوه بر تفاوتهای زبانی ، متأثر از عوامل دیگری ازقبیل سبک متن (قلم خاص نویسنده )، فرم نوشتار (کتاب، مقاله و غیره)، ارتباط بین بند و متن ، تأکید، تقابل و ژانر متن است .
فرض اصلی پژوهش این است که ویژگی های ضمیراندازی و آرایش واژگانی آزاد زبان فارسی موجب می شود تا به لحاظ نشانداری ، آغازگرهای متون پزشکی فارسی شرایطی متفاوت با متون پزشکی انگلیسی داشته باشند.
مسئلة پژوهش به این صورت تبیین می شود که با استناد به یافته های دستور نقشگرای نظاممند، صورت و نقش چگونه در متون پزشکی به هم پیوند می خورند و به طور خاص در متون علمی دو زبان فارسی و انگلیسی ، آغازگر و پایانبخش چگونه به کار می روند.
شریف زاده (١٣٨٤) دو مجموعة ٣ New Interchange و زبان انگلیسی دورة پیش دانشگاهی را از دیدگاه دستور نقشگرای نظاممند هلیدی بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که ازلحاظ مبتدای بی نشان و نشاندار تقریبا می توان گفت بین دو مجموعه تفاوت معناداری وجود ندارد.
٧. نتیجه گیری این پژوهش مقولة نشانداری را براساس دستور نظاممند در زبان فارسی و انگلیسی بررسی کرده است .