Abstract:
انسان معاصر که در عرصه های معرفتی به دلیل گسست ها و خلاهای پیش آمده دچار سرگردانی اخلاقی گردیده، به دنبال یافتن معنای زندگی در معاشرت های اجتماعی است.اخلاق معاشرت یکی از ساحت های اخلاق کاربردی است که در گستره مسئولیت در مقابل دیگران معنا می یابد؛ ساحتی که بیانگر وظایف اجتماعی انسان در قبال همنوعان خویش است.دولت مهدوی بنابر نص صریح احادیث عهده دار اکمال اخلاق است که نمود اصلی آن با توجه به این دست احادیث، با فضای عمومی جامعه مرتبط است.در این پژوهش تربیت اخلاقی و عدالت ورزی ـ به عنوان دو متغیر اساسی حکومت دینی ـ ازجمله مباحث مربوط به اخلاق معاشرت مهدوی است که در سخنان معصومین مورد توجه قرار گرفته است.در پژوهش پیش رو پس از تحلیلی درباره مکتب جامعه گرایی غرب، اخلاق معاشرت و انواع مسئولیت، به صورت مورد پژوهی دو مسئله تربیت اخلاقی و عدالت ورزی بررسی خواهد شد.
Contemporary human who has been confused because of the appeared breaks and gaps in epistemological fields, pursues the meaning of life in social interactions. Ethics of companionship is one of the dimensions of applied ethics which obtains its meaning in the context of responsibility towards the others and is indicative of social duties of human towards his fellowmen. Based on the stipulated texts of hadith, Mahdavi Government undertakes the ethical perfection of human that according to the present hadiths its major representation is related to the public context of society. As two major variables of a religious government, ethical education and justice promotion are among the topics related to Mahdavi interaction ethics which have also been taken into consideration in other imams’ statements. After analyzing the school of western socialism, interaction ethics and types of responsibility, this study investigates two issues of ethical education and justice promotion
Machine summary:
در این پژوهش تربیت اخلاقی و عدالتورزی ـ بهعنوان دو متغیر اساسی حکومت دینی ـ ازجمله مباحث مربوط به اخلاق معاشرت مهدوی است که در سخنان معصومین مورد توجه قرار گرفته است.
در دولت حضرت نیز انسانها مورد تکریم و احترام هستند و شخصیت حقیقی خود را باز خواهند یافت و این بنیادیترین اصل در اخلاق معاشرت مهدوی است، چراکه در وصف دولت او آمده است: «تعظم الامه و یعزهم» (متقی هندی، 1413: 14 / ح 38700)؛ مردم بزرگ داشته میشوند و عزت مییابند.
درنتیجه دولت مهدوی دولتی است مبتنی بر حکمت، عفت و شجاعت؛ دولتی که در جنبههای فردی و اجتماعی بر گرد عدالت و دادورزی میچرخد و خود حضرت محور آن است؛ چنانکه امام رضا× در حدیثی اهلبیت^ را مصداق این حد اعتدال میداند: «نحن آل محمد النمط الاوسط الذی لایدرکنا الغالی و لایسبقنا التالی.
(مجلسی، 1404: 52 /321؛ شیخ صدوق، 1395: 3 / 372) اما اینکه آیا عدالت قهری است یا بر اثر فرایندی تطوری و تکاملی در دولت مهدوی پدید خواهد آمد، پیشتر در تأویل حدیث امام باقر× بدان پرداختیم که چکیدهاش چنین است: سنت الهی تبدیل و تحویل نخواهد شد و این مهم بهتدریج به تکامل خواهد رسید.
تربیت اخلاقی مردم و عدالتورزی ازجمله اجزا و متغیرات مهم اخلاق معاشرت مهدوی است که در این پژوهش مورد بحث قرار گرفت.