Abstract:
نجمالدین رازی از جمله اندیشمندان قرن هفتم هجری است که در
شرایطی که خلافت عباسی رو به افول رفت و بنیان تازهای برای جامعه
اسلامی گذارده شد، نظریات خود را در مورد حکومت بیان نمود.
در اندیشه نجمالدین رازی، حکومت عطیه الهی به حاکم است،
بنابراین او باید این عطیه را به بهترین نحو حفظ کند و وظایف ناشی از
داشتن حکومت از جمله اجرای شریعت و عدالت را به خوبی انجام
دهد. وی برای اداره بهتر جامعه، از تشکیلاتی چون وزارت و قضاوت
و شرایط متولیان آنها نیز یاد میکند.
Machine summary:
"در اندیشه نجمالدین رازی، حکومت عطیه الهی به حاکم است، بنابراین او باید این عطیه را به بهترین نحو حفظ کند و وظایف ناشی از داشتن حکومت از جمله اجرای شریعت و عدالت را به خوبی انجام دهد.
الهی بودن حکومت از دیدگاه نجمالدین رازی از دیدگاه نجم الدین، حکومت نوعی خلافت و نیابت از حق بوده و سلطان یا حاکم سایه خدا بر روی زمین است و چون سایه خداوند دارای صفات خداوندی است، زیرا سایه نموداری از خود شخص است، از این رو حاکم یا پادشاه هم تلؤلو الطاف خداوندی است.
8 نجمالدین رازی معتقد است همان طور که حاکم میتواند دارای صفات الهی باشد، در او صفات ذمیمه و حیوانی نیز امکان رشد دارد؛ برای مثال فرعون که کبر و غرور در وی آن قدر شدت یافت که ادعای خدایی کرد و در عین حال، حاکمانی مانند حضرت سلیمان و حضرت داود در عین داشتن نبوت و علم الهی، صاحب حکومت دنیوی شدند و به بهترین نحو به اداره جامعه پرداختند.
2. دین و حکومت در دیدگاه نجم الدین، نوعی همبستگی میان حکومت و دین دیده میشود که هر چند پادشاه مسؤول امور دنیوی مردم است، اما به امور اخروی آنها نیز باید بپردازد؛ از این رو امر به معروف10 و حفظ مردم و اجرای شریعت11 را از وظایف حاکم میداند.
البته وی حاکم را به حاکم دنیوی و حاکم دینی تقسیم میکند و هر کدام را آیینه صفات الهی میداند، اما وقتی به شرح وظایف حاکم و شرایط حاکم شدن میپردازد، بر مسأله اجرای شریعت تأکید کرده و از نوعی پیوند دین و حکومت سخن میگوید و معتقد است نمیتوان رعایا را به حال خود گذاشت12 و در این مورد به حدیثی نبوی استناد میکند."