Abstract:
طاهریان اگر چه به طور رسمی از سال ۲۰۵ تا ۲۵۹ق در خراسان حکومت کرده اند. اما فعالیت های سیاسی آنان از اواخر قرن دوم ودر جریان نزاع امین و مامون آغاز شده است .مقاله حاضر درصدد است تا رفتار سیاسی آنان رادرقبال خلافت عباسی طی دوره مذکور بررسی کند. هرچند برخی از نویسندگان براین باورند که طاهـریان اولین خاندان ایرانی هستند که درصـدد کسب استقلال برآمده اندواز این جهت با خلافت ستیز داشته اند. اما ادعای این نوشتاربر آن است که طاهریان صرفاکارگزاران خلافت عباسی بودندودرقبال خلافت رفتار سیاسی تبعی یا پیرومنشانه ای داشتند.
Machine summary:
"طاهر همان گونه که گذشت به ذوالیمینین شهرت داشت ، این لقب در سخنان مخالفان وی نیز ذکرشده است : یا ذالیمینین و عین واحدة نقصان عین ویـمین زائدة ١ در مورد علت نامیده شدن او به ذوالیمینین اگر چه برخی گفته اند که به سبب شمشیر زدن وی با دو دست در جنگ با علی بن عیسی بن ماهان بوده است ، اما بیهقی وجه دیگری را ذکر کرده است که نشان از وفاداری کامل او به مأمون و ترجیح دادن وی بر امام رضا (ع ) توسط طاهر دارد.
در طی سال های حکمرانی طاهریان بر خراسان و دیگر نواحی ، آنها نه تنها همواره به دفاع از قدرت و مشروعیت خلافت می پرداختند، بلکه هرگونه حرکت و جنبش سیاسی مخالف عباسیان نیز به دست آنان سرکوب می شد.
در واقع بین جنبش های ستیزه جویانه ، این جنبش یعقوب لیث بود که موفق شد با بر انداختن طاهریان از نیشابور، در حقیقت پایه اصلی قدرت خلافت عباسی را در شرق نابود سازدو به حدود نیم قرن تلاش و مساعی طاهریان برای حفظ اقتدارو سلطه عباسیان در ایران پایان بخشد، هر چند قبل از یعقوب ، حسن بن زید ضربات کوبنده ای بر آنان وارد کرده بود.
در پرونده سیاسی طاهریان به جز آن چه در مورد روزهای آخر حیات سیاسی طاهر نقل شده است که در خطبه روز جمعه نامی از خلیفه نبرد، هیچ حرکت ستیزه جویانه دیگری در مقابل خلفای عباسی ثبت نشده است بلکه برعکس ،آن چه منابع انعکاس داده اند،تلاش های گسترده آنان جهت سرکوبی جنبش های ستیزه جویانه ای است که به دست خوارج ، علویان ، مازیار،و غیره در مقابل عباسیان روی داده است ."