Abstract:
بحث در مورد عوامل به وجود آمدن سازمان القاعده، هدف اصلی پژوهش حاضر است. بر همین اساس، در این مقاله، فرضیه بر این اصل بنا شده است که از- سویی، ترکیب مذهب وهابیت با اندیشه ی سید قطب و تفسیری افراطی از مفهوم جهاد در اسلام ( به عنوان عوامل ذهنی) و از سوی دیگر، وقوع انقلاب اسلامی ایران و اشغال افغانستان در سال 1979 نیز( به عنوان عوامل عینی) در شکل گیری این سازمان نقش کلیدی داشته است. به عبارت دیگر، ترکیب اندیشه های سید قطب، مذهب وهابیت و تفسیری افراطی از واژه ی جهاد، در واکنش به انقلاب اسلامی ایران و همچنین اشغال افغانستان توسط شوروی، مذهب جدیدی به وجود آورده است که از آن به «نووهابیسم» تعبیر می شود و نمونه ی بارز آن سازمان القاعده است.
Question about the existence of al-Qaeda, is the main goal of this study. Along this, the hypothesizes of this article is that combination of wahhabism with radical Islamic thoughts such as Seyyed Qutb, and radical interpretation of Islamic concept of Jihad (as mental factors), in reaction to the Islamic Revolution Of Iran and the occupation of Afghanistan by the Soviet Union in 1979 (as objective factors) has led the emergence of Al-Qaeda network; the product of this combination is called neo-wahhabism.
Machine summary:
بر همین اساس، در این مقاله، فرضیه بر این اصل بنا شده است که از- سویی، ترکیب مذهب وهابیت با اندیشهی سید قطب و تفسیری افراطی از مفهوم جهاد در اسلام ( به عنوان عوامل ذهنی) و از سوی دیگر، وقوع انقلاب اسلامی ایران و اشغال افغانستان در سال 1979 نیز( به عنوان عوامل عینی) در شکلگیری این سازمان نقش کلیدی داشته است.
از منظر این پژوهش، ترکیب مذهب وهابیت با اندیشهی سید قطب و تفسیری افراطی از مفهوم جهاد در اسلام باعث به وجود آمدن سازمان القاعده شده است (عوامل ذهنی).
در واقع دو نفر از کسانی که بیشترین تاثیر را در بهوجود آمدن سازمان القاعده داشتهاند، مودودی و سید قطب بودند؛ تنها تفاوتی که این دو را از هم متمایز میکند، نحوهی اعلام جهاد و فراخوانی برای جنگ است.
(Binder, (1988), 173-176) جامعهی جاهلی از نظر سید قطب چه نوع جامعهای است؟ وی در پاسخ به این سؤال و در کتاب معالم فی الطریق (نشانه های راه) چنین پاسخ میدهد: «هر جامعهای که اسلامی نباشد، جاهلی است؛ اگر بخواهیم تعریف دقیقتری ارائه دهیم، باید بگوییم که جامعهی جاهلی، جامعهای است که در ایمان، عقاید و قوانین آن چیزی به غیر خدا پرستش میشود.
» (Al-Qaeda, (2002)) سازمان القاعده در جواب به این سوال که شاید صدور اعلامیه منجر به محکوم کردن مجاهدین شود و بهانهای به دست دشمنان دهد تا آنها را تحت تعقیب قرار دهند، چنین پاسخ میدهد: «ما میگوئیم که دشمن مستبد، هیچ مدرک مشروعیت دهندهای برای ادامهی جنگ خود علیه اسلام و مسلمانان -که از دههها قبل شروع کرده است- ندارد.