Abstract:
قفل و قفل سازی، همواره اهمیت ویژهای در مقوله حفاظت و امنیت داشته و در طول تاریخ مورد توجه صنعتگران بوده است . این صـنعت کهـن ، از لحـاظ فنـاوری سـاخت ، زیبـایی هـای بصری و تاثیر بر باورها و فرهنگ مردم، جای بررسی و پژوهش بسیار دارد.
با توجه به اهمیت قفل چالشتر به عنوان یک صنعت دست ساز و سنتی که هنوز بـه حیـات خود ادامه می دهد، این مقاله به بررسی ویژگی های قفل ایـن منطقـه ، از نظـر فنـاوری سـاخت ، ابزار و وسایل مورد استفاده و جایگاه آن در باور مردم پرداخته است .
پرداختن جذاب و مناسب به صنعت قفل و کلید در رسانه ، مخاطب را با موضوعی آشنا امـا نامتعارف روبه رو می کند و این ویژگی ، زمینه تولید برنامه های مختلف بویژه برنامه هـای مسـتند را با ابعاد گوناگون دربارة قفل و کلید فراهم می آورد. سیر تحولات قفل و کلید در ایران باستان و کاوشهای اولیه باستانشناسان برای کشف نخستین قفل های سنگی و چوبی ، بررسـی انـواع قفل ها و نشان دادن مراحل ساخت و ظرایف آنها، انتقال کاربری قفل از حفاظـت و امنیـت بـه هنری ظریف ، بازتاب قفل و کلید در ادبیات رسمی و جایگاه این پدیده در اعتقادات مـذهبی و باورهای عامیانه ، از موضوعاتی هستند که گروههای مختلف برنامه ساز می توانند، دسـتمایه آثـار خود قرار دهند.
Machine summary:
با توجه به اهميت قفل چالشتر به عنوان يک صنعت دست ساز و سنتي که هنوز بـه حيـات خود ادامه مي دهد، اين مقاله به بررسي ويژگي هاي قفل ايـن منطقـه ، از نظـر فنـاوري سـاخت ، ابزار و وسايل مورد استفاده و جايگاه آن در باور مردم پرداخته است .
سير تحولات قفل و کليد در ايران باستان و کاوشهاي اوليه باستانشناسان براي کشف نخستين قفل هاي سنگي و چوبي ، بررسـي انـواع قفل ها و نشان دادن مراحل ساخت و ظرايف آنها، انتقال کاربري قفل از حفاظـت و امنيـت بـه هنري ظريف ، بازتاب قفل و کليد در ادبيات رسمي و جايگاه اين پديده در اعتقادات مـذهبي و باورهاي عاميانه ، از موضوعاتي هستند که گروههاي مختلف برنامه ساز مي توانند، دسـتمايه آثـار خود قرار دهند.
» (تناولي ، ١٣٨٦: ٢٦) سير تحولات قفل در عهد باستان نشاندهندة آن است که اولـين قفـل دسـت سـاز بشـر، از جنس چوب بود و استفاده از آن در هزارة دوم پيش از ميلاد، در منطقة خاورميانه رواج داشـت اما اگر بخواهيم در ايران، به نحوة پيدايش قفل در زندگي مردم نگاهي بيندازيم ، درمي يابيم کـه «با گسترش زندگي و افزايش توليدات و مبـادلات اقتصـادي و تجـاري، زمـاني کـه کاسـبان و حسابرسان در کنار انبار غلات و ساير محصولات مي نشستند، بر الواح گلي خود، مقدار غلـه اي را که جمع آوري مي شد، ثبت مي کردند و با پيمانه کـردن آذوقـه ، آنهـا را در درون خمـرههـا و کوزهها مي ريختند و در آنها را با گل رس مسدود مي کردند.