Abstract:
انتخاب موضوع «فناوری ارتباطات و تاثیر آن بر جنبه های حقوقی ارتباطات رسانه ای با تاکید بر پخش فرامرزی» برای بحث در میزگرد حقوقی ـ ارتباطی فصلنامه پژوهش و سنجش ، به دلیل کاربردی بودن این موضوع در حوزة حقوق رسانه های پخشی بوده است . پخش فرامرزی با استفاده از ماهواره های شخصی یا اجاره ای، سال هاست که در جهان مرسوم است . این فناوری، کشورها و ملت ها را قادر میسازد مخاطبان خود را از سطح سرزمینی، به سطوح فرامرزی و بین قاره ای، گسترش دهند و به آسانی به مبادلات فرهنگی، اقتصادی، تجاری و سیاسی بپردازند. توسعه و گسترش فناوری ارتباطات از سه منظر فنی، حقوقی و فرهنگی قابل بحث و بررسی است . جنبه های فنی و حقوقی پخش فرامرزی برنامه های ماهواره ای، به طور کلی و عمومی، هدف اصلی این میزگرد بوده است و قطع پخش برنامه های شبکه سحر( ١) ایران از طریق کشور فرانسه که یکی از چالش های جاری رسانه ملی در سطح بین المللی به شمار میرود مصداق عینی و ملموسی است که برای تبیین ابعاد گوناگون این موضوع مورد نظر قرار گرفته است . از بهمن ماه ١٣٨٣، شورای عالی سمعی و بصری فرانسه (CSA)، از تصمیم شبکه سحر(١) مبنی بر پخش مجموعه «چشمان آبی زهرا» مطلع میشود و پیش از پخش آن طی رای صادره در ١٠ / فوریه / ٢٠٠٥ دستور قطع پخش برنامه های این شبکه را صادر میکند. در این میزگرد سه ساعته ، از آقایان مهندس مفتح ، مدیر کل اداره امور کالا و رابط سازمان صدا و سیما و «BT»، مهندس رضایی، قائم مقام معاونت فنی سازمان از مطلعان بخش فنی و دکتر اشرافی و رفیعی حقوقدانان درگیر با مباحث و مسائل حقوق رادیو و تلویزیون ، دعوت به عمل آمد تا با حضور دست اندرکاران نشریه ، به بحث و گفتگو پیرامون پرسش مطرح بپردازیم و جنبه های فنی و حقوقی موضوع را تبیین و تشریح کنیم . قابل ذکر است جناب آقای رفیعی در سمت نماینده اداره کل حقوقی سازمان در این میزگرد حضور داشتند.
Machine summary:
جنبه های فنی و حقوقی پخش فرامرزی برنامه های ماهواره ای، به طور کلی و عمومی، هدف اصلی این میزگرد بوده است و قطع پخش برنامه های شبکه سحر( ١) ایران از طریق کشور فرانسه که یکی از چالش های جاری رسانه ملی در سطح بین المللی به شمار میرود مصداق عینی و ملموسی است که برای تبیین ابعاد گوناگون این موضوع مورد نظر قرار گرفته است .
تقابل میان اصل جریان «آزاد اطلاعات » و «حاکمیت ملی دولت ها»، جامعۀ بین المللی را بر آن داشت با تنظیم «معاهده جامع پخش مستقیم برنامه های ماهواره ای» در صدد تصویب آن برآیند اما نظریه های حقوقی حاکم بر پخش برنامه های ماهواره ای که همواره مورد توجه حقوقدانان قرار گرفته ، حاکی از آن است که واکنش کشورها با توجه به شرایط مختلف ، در برابر این قضیه یکسان نبوده و بسته به در اختیار داشتن یا نداشتن این امکانات ، فرستنده یا گیرنده بودن تلاش های متفاوت و بسیاری از خود نشان داده اند تا با کمترین آسیب بیشترین بهره را از این فناوری بگیرند نظریه های : ١ـ حاکمیت دولت بر قلمرو خود ٢ـ حاکمیت دولت ها و ارتباطات زمینی ٣ـ نظریه آزادی اطلاعات ٤ـ مسئولیت دولت ها و اصل منع سوء استفاده از حق هر یک مؤید این مسئله است .
پژوهش و سنجش : ایران ، در جایگاه کشوری که برای پخش برنامه های تلویزیونی فرامرزی خود در قاره اروپا، از ماهواره «Utel Sat» استفاده میکند و به این واسط با «BT» مرتبط است ، چه رابطۀ حقوقی تعریف شده ای با این شرکت دارد؟ آقای مفتح : سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران ، برای اولین بار در سال ١٣٧٦، مناقصه ای برگزار کرد تا شرکت مورد نظر خود را برای پخش مستقیم برنامه های ماهواره ای برای دریافت مستقیم در منازل ، «DTH»، انتخاب کند.