Abstract:
این مقاله مبانی نظری رویکرد جداسازی در آموزش و پرورش را می کاود و با تبیین مبانی فلسفی این رویکرد، اصول تربیتی آن را مورد بررسی قرار می دهد و با ژرف نگری در این مبانی و اصول، مکتب فلسفی را که در بروز رویکرد جداسازی نقش اساسی داشته معرفی می کند. در این پژوهش توصیفی و تحلیلی از منابع مختلف حاوی نظریات و مستندات فلسفی و تاریخی صاحب نظران و فیلسوفان تربیتی بهره گرفته شده است. در این پژوهش، نظریات و دیدگاههای مندرج در کتابها و مقالاتی که در حوزه مبانی فلسفی جداسازی در آموزش و پرورش ارائه گردیده و مجموعه نظریاتی که در کتابخانه ها و پایگاههای اطلاعاتی در حوزه جداسازی، در دسترس بوده اند واکاوی شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که رویکرد جداسازی در آموزش و پرورش استثنایی متاثر از دیدگاه مدرنیسم است که با توجه به این رویکرد فلسفی و اجتماعی، وجود برخی پیامدهای تربیتی و آموزشی اجتناب ناپذیر است. با این تبعات آموزشی و اجتماعی و با عنایت به وضعیت اقلیمی کشور و کمی پوشش تحصیلی دانش آموزان استثنایی و به ویژه محروم ماندن دانش آموزان استثنایی ساکن روستاها از آموزش رسمی، رویکرد جداسازی در نظام آموزش و پرورش توصیه نمی شود. بلکه بایست از رویکردی در آموزش و پرورش استفاده شود که زمینه توسعه هر چه بیشتر پوشش تحصیلی افراد استثنایی را در کشور فراهم کند.
Machine summary:
نتایج این پژوهش نشان می دهد که رویکرد جداسازی در آموزش و پرورش استثنایی متأثر از دیدگاه مدرنیسم است که با توجه به این رویکرد فلسفی و اجتماعی ، وجود برخی پیامدهای تربیتی و آموزشی اجتناب ناپذیر است .
اگرچه نتایج تحقیقات در سال های اخیر کم اثر بودن نسبی برنامه های درسی و تحصیلی جداسازی را نشان می دهند (اسلی ٥، ١٩٨٧) و نیز بر این نکته تأکیـد مـی کننـد کـه آمـوزش دانش آموزان استثنایی در مدارس مجزا، عموما منجر به دستاوردهای تربیتی پایینی مـی شـود اما هستند برخی تحقیقات که نشان می دهند سطح موفقیـت دانـش آمـوزان اسـتثنایی کـه در کلاسـهای تفکیکـی دارای برنامـه ریـزی آموزشـی دقیـق و مـنظم حضـور مرتـب دارنـد از دانش آموزان استثنایی حاضر در کلاسهای عـادی متفـاوت نیسـتند.
با توجه به تعهدات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران در مـورد پیگیـری و اجرای اصول تبیین شده در بیانیه های آموزش و پرورش برای همه (یونسکو، ١٩٩٠، ١٩٩٤، ٢٠٠٠) به منظور بومی سازی برنامـه هـای بـین المللـی و پیشـگیری از اقـدامات ناآگاهانـه در اجرای برنامه های مزبور که می تواند آثار مخربی را به همراه داشته باشد تبیین مبانی و اصول منطقی و فلسفی رویکرد حاکم بر این تحرکات جهانی و رویکردهای متعارض با آنها برای سیاستگذاران و دست اندرکاران نظام آموزش و پرورش کشور ضروری است .
پس از تخصیص منابع ویژه به کودکان استثنایی ، نظام آموزشی ممکن است بدیهی بداند که سایر شاگردان به دلیل برخورداری از برنامه های آموزشی فراهم شده با موفقیت در مدارس آموزش می بینند.
بنابر این می توان گفت تکیه گاه رویکرد جداسـازی در آموزش و پرورش استثنایی مکتب مدرنیسم است .
Adopted at the world conference on Special Needs Education: Access and Quality (Paris, UNESCO).