Abstract:
هدف این مطالعه مشخص کردن تاثیر آموزش راهبردهای شناختی و شناختی ـ فراشناختی بر عملکرد حل مساله و رفتار سازشی دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر پایه سوم مقطع مهارت های حرفه ای بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع گروه کنترل نابرابر بود. 45 نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و در چهار گروه آزمایش و دو گروه کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش معمای برج هانوی و مقیاس رفتار انطباقی بود. راهبردهای شناختی در 12 جلسه و راهبردهای شناختی ـ فراشناختی در 24 جلسه (12 جلسه شناختی و 12 جلسه فراشناختی) با روش سخنرانی به گروه های آزمایشی آموزش داده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج نشان داد که عملکرد حل مساله در گروه آزمایشی شناختی ـ فراشناختی بیشتر از گروه آزمایشی شناختی و گروه کنترل بود و عملکرد حل مساله در گروه آزمایشی شناختی بیشتر از گروه کنترل بود. علاوه بر آن عملکرد حل مساله و رفتار سازشی دانش آموزان پسر و دخترکم توان ذهنی آموزش پذیر که آموزش راهبردهای شناختی و شناختی ـ فراشناختی را می گذرانند، متفاوت نیست. همچنین، رفتار سازشی در گروه های آزمایشی و کنترل تفاوت معناداری نداشت. نتایج این پژوهش هماهنگ با نتایج پژوهش های گذشته است. این به این معناست که می توان با استفاده از آموزش راهبردهای شناختی و شناختی ـ فراشناختی عملکرد حل مساله افراد کم توان ذهنی را افزایش داد. از آنجا که نتایج این پژوهش در مورد نقش تعدیل کننده متغیر جنسیت در بیشتر موارد با پژوهش های داخل هماهنگ و با نتایج خارجی ناهماهنگ بود، پیشنهاد می شود در مطالعات آینده یک طرح جداگانه برای بررسی اثر جنسیت انجام شود و نتایج پژوهش های داخل در مورد این متغیر با روش فراتحلیل بررسی گردد.
Machine summary:
تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و شناختی ـ فراشناختی بر عملکرد حل مسأله و رفتار سازشی دانش آموزان کم توان ذهنی علیرضا محمدی آریا١، مریم سیف نراقی ٢، علی دلاور٣، اسماعیل سعدی پور٤ تاریخ وصول :١٣٩١/٨/١٧ تاریخ پذیرش : ١٣٩١/١١/١٥ چکیده هدف این مطالعه مشخص کردن تأثیر آموزش راهبردهـای شـناختی و شـناختی ـ فراشـناختی بـر عملکـرد حـل مسأله و رفتار سازشی دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر پایه سوم مقطع مهارت های حرفه ای بـود.
این راهبردها با عملکرد حافظه (یوسـفی لویـه ، ١٣٧٢؛ پـورجلال ، ١٣٧٦؛ شـیخ الاسـلامی و همکــاران ، ١٣٧٨ و ســیدی ، ١٣٨٣ )؛ درک مطلــب (کارشــکی ، ١٣٧٩)؛ کارآمــدی در یادگیری (بروئر، ١٩٩٩؛ ولت ، ١٩٩١؛ واردن و اساوس ، ١٩٩٥؛ کـارول – الـوار، ١٩٩٧؛ بـه نقل از اسبورن ١، ٢٠٠٢)؛ عملکرد حل مسأله (بشاورد، ١٣٨٠؛ پورنوروز، ١٣٧٤؛ سالاری فر، ١٣٧٥؛صــالحی ، ١٣٨١؛صــمدی ، ١٣٧٢؛یوســفی طباطبــایی ، ١٣٨٠ وتئونــگ ، ٢٠٠٣)؛ خلاقیت (عبدوس ، ١٣٨٠)؛ کاهش بیانات منفی و افـزایش بیانـات مثبـت (مـارتلا٢، ١٩٩٣)؛ افزایش رفتار تکلیف مـدار (هـوقس و بویـل ٣، ١٩٩١ و ویـل ٤، ١٩٩٤) و کـاهش رفتارهـای تکانشی (ونگ ، ١٩٨٥؛ به نقل از کل و چان ، ١٩٩٠) مرتبط هستند.
نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که آموزش راهبردهـای شـناختی و فراشـناختی بـه افراد کم توان ذهنی قابلیت اجرایی دارد، همخوان است .
تأثیر آموزش راهبردهای شناختی ـ فراشناختی بر عملکرد حل مسأله ریاضـی دانش آموزان کم توان ذهنی در سال تحصیلی ٧٩-٧٨.