Abstract:
از آنجایی که رسول گرامی اسلام(ص)، اتمام مکارم اخلاق را هدف بعثت خود اعلام فرموده است، پس بر هر مسلمانی ضرورت دارد، در پی درک معنای دقیق و ابعاد مختلف مکارم اخلاقی باشد؛ مکارم اخلاق، خصوصیت اصلی فرد و جامعه اسلامی و خواسته اصلی اسلام از مسلمانان و محور اصلی و غایت تعلیم و تربیت اسلامی است؛ لذا ترویج آن ن هتنها موجب اقامه اسلام و احیای سنت رسول اکرم(ص) می شود، بلکه نیاز فوری جامعه ما برای درمان خلل های موجود و پیشگیری از آسیب های آینده است. این تحقیق به روش کتابخانه ای و توصیفی و استناد به آیات و روایات متقن شیعی و نتیجه گیری از یافته ها، به دنبال این است که از طریق تحلیل معنای اصطلاح «مکارم اخلاق » و معرفت افزایی، فرد و جامعه اسلامی ر ا، به سوی تعالی سوق دهد؛ از این رو، به تبیین ابعاد مختلف مکارم اخلاق و نیز لوازم و چگونگی احراز آن پرداخته است تا از این رهگذر، اهمیت، جایگاه و ضرورت آن برای فرد مسلمان و جامعه اسلامی آشکارتر گردد. یافت ههای این تحقیق نشان م یدهد که: 1) کسب و تکمیل مکارم اخلاق نه تنها هدف آفرینش است، بلکه هدف خلقت انسان نیز م یباشد؛ 2) بهترین راه رسیدن به مکارم اخلاق، نزدیک شدن و شبی هشدن به اخلاق متعادل رسول اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) در چهار حوزه اخلاق بندگی، اخلاق فردی، اخلاق خانوادگی و اخلاق اجتماعی است؛ 3) مکارم اخلاق فقط مختص مومنین است و افراد بی اعتقاد به خدا را شامل نم یشود؛ به بیان دیگر، مکارم اخلاقی فقط در قلمرو ایمان به خدا حاصل می شود و با فضائل اخلاقی مکاتب سکولار تفاوت بنیادی دارد؛ 4) بدون احیاء این اخلاق محمدی(ص)، مسلمانان نمی توانند ادعای کامل بودن و الگو بودن داشته باشند؛ 5) حصول مکارم اخلاق، مستلزم تحصیل علم و معرفت، تعادل، و انجام عمل صالح و رسیدن به مقام اخلاص و احسان است، و اتمام مکارم اخلاق، در گرو اتمام این لوازم است؛ 6) اتمام مکارم اخلاق با مقام انسان کامل و نهایت احسان متناظر است.
Hence the Holiness Mohammad(PBUH)، had declared the aim of his prophetic mission is completion the noblest virtues، so، for every muslim is necessary that to be looking for recognition of proper meaning and various aspects of the noblest virtues. The noblest virtues، is the individual main characteristic and Islamic society، and Islam’s basic ideal from muslims and central axis for Islamic training and education; therefore، its promoting not only leading to establishment of Islam and surviving the tradition of Holiness Mohammad(PBUH)، but have a priority for help to existent disorders and prevention from future damages in our society. This paper in the library and descriptive method and based on reliable hadiths and traditions and concluding from findings، would follow that by means of analysis the meaning of “the noblest virtues”، knowledge-increasing، to lead the individuals and Islamic society toward transcendence. Thus، various aspects of the noblest virtues، and also، requirements of its obtaining have been studied so that its importance، status and necessity would be reveal for every muslim and Islamic society. Findings of the paper show that: 1) obtaining and completion the noblest virtues is not only the goal of creation but the aim of human creation; 2) The best way for reaching to the noblest virtues، is approaching and similarity to balanced ethics of the Holiness Mohammad(PBUH) and the Innocent Imams(PBUT); 3) The noblest virtues is، only، peculiar to believer s and does not including the unbelievers; 4) Muslims، without of surviving the Mohammadian ethics، would be impossible to claim that they are patterns for others; 5) gaining to the noblest virtues، requires the obtaining science and knowledge، equilibrium، and performing the virtuous deed and reaching to status of purity and spiritual virtue; 6) completion of the noblest virtues is analogous to “perfect human” status and ultimate spiritual virtue.