Abstract:
وضعیت کنونی تولید نفت در کشورهای غیراوپک و پیشبینی روند آتی آن،یکی از عوامل اساسی تاثیرگذار بر بازار نفت محسوب میشود.ازاینرو در این مقاله به بررسی این موضوع میپردازیم.در سال 2005 کشورهای غیراوپک با 3/298 میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفتخام،معادل 8/24 درصد از کل ذخایر اثبات شده نفت جهان،3/47 میلیون بشکه در روز نفت تولید میکردند.با آنکه این حجم از تولید طی چهار دهه گذشته به غیر از سالهای 1993-1989 روند فزایندهای داشته است اما نرخهای رشد سالانه تولید 2/4 درصد بود که این رقم در دهه 1980 به 7/1 درصد کاهش یافت.متوسط نرخ رشد سالانه تولید نفت بین سالهای 2005-1990 این کشورها در حدود 8/0 درصد بوده است.
در بخش دیگر این مقاله،چشمانداز تولید نفت کشورهای غیراوپک در کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت براساس برآوردهای آژانس بینالمللی انرژی بررسی میشود. پیشبینی میشود که تولید نفت در این کشورها طی سال 2007 در کوتاهمدت به 8/52 میلیون بشکه در روز برسد.نکته قابلتوجه در مورد این پیشبینیها،اختلاف آن با تولید واقعی است.طی 10 سال گذشته برآوردهای کوتاهمدت آژانس بینالمللی انرژی از تولید نفت کشورهای غیراوپک نوسانات زیادی داشته است و بین 4/1 و 7/0- میلیون بشکه در روز متغیر بوده است.در چندسال گذشته باوجود قیمتهای بالای نفت،حجم تولید نفت این کشورها کمتر از پیشبینیهای اولیه بوده است و دلیل آن نیز طبق نظر بعضی از کارشناسان نفتی،روند افزایشی قیمت نفت در شرایط کنونی و ظرفیت مازاد اوپک در پایینترین حد خود در بیست سال گذشته بوده است، آمارهای ارائه شده از سوی آژانس بینالمللی انرژی بیشتر در جهت آرام کردن بازار است و این سازمان تعمدا آمارهای پیشبینی شدهء تولید نفت توسط کشورهای غیراوپک را فراتر از حد واقعی اعلام مینماید.
بر این اساس پیشبینی میشود که عرضه نفت در میانمدت از سوی این کشورها با متوسط رشد دو درصد،تا سال 2011 میلادی به 68/56 میلیون بشکه در روز برسد و رشد سالانه تولید در مناطق مختلف غیراوپک روند کاهشی داشته باشد.همچنین در بلندمدت تولید نفت کشورهای غیراوپک تا سال 2010 روند صعودی داشته و سپس با یک روند نزولی در سال 2020 به 4/49 میلیون بشکه در روز و تا سال 2030 به 1/46 میلیون بشکه در روز کاهش یابد که با توجه به این روند،تولید نفت در این کشورها در فاصله سالهای 2010 تا 2030 سالانه 52/0 درصد کاهش خواهد یافت.نکته قابل توجه طی پنج سال گذشته این است که خوشبینیهای آژانس بینالمللی انرژی برای تولید نفت از سوی کشورهای غیراوپک افزایش یافته است و این موسسه برآوردهایش را در مورد نفت در این کشورها برای سال 2010 به مقدار 5/4 میلیون بشکه در روز و برای سال 2020 به مقدار 3/3 میلیون بشکه در روز خوشبینانهتر کره است که با توجه به سوابق قبلی آژانس در مورد پیشبینیها و چالشهایی که گو بیانگر تولید نفت در کشورهای غیراوپک است،تحقق این برآوردها بعید به نظر میرسد.
Machine summary:
"حجم نفت برداشت شده و افزوده شده به ذخایر در مناطق غیراوپک بین سالهای 2005-1990 Sourse:BP Statistical Review of World Emergy,June 2006 طی چندسال گذشته روند تخلیه ذخایر اثبات شده نفت در مناطق غیراوپک تسریع شده است بهطوری که با در نظر گرفتن دوره 2005-2000 ملاحظه میشود که در منطقه آمریکای شمالی،6/30 میلیارد بشکه از ذخایر برداشت شده در حالی که فقط 5/14 میلیارد بشکه به این ذخایر اضافه شده است و در مناطق اروپا و آسیا-پاسیفیک نیز حجم ذخایر برداشت شده نفت بیش از ذخایر اضافه شده بوده است.
تولید روسیه و سایر جمهوریهای شوروی سابق با رشد سالانه 7/3 درصد در مجموع 44/2 میلیون بشکه در روز افزایش یافته و از 09/12 میلیون بشکه در روز در سال 2006 به 53/14 میلیون بشکه در سال 2011 خواهد رسید و بیشترین حجم افزایش تولید در مناطق مختلف غیراوپک مربوط به این منطقه خواهد بود.
طی چندسال گذشته روند تخلیه ذخایر اثبات شده نفت غیراوپک تسریع شده است بهطوری که به عنوان مثال در دوره 2005-2000 در منطقه آمریکای شمالی 6/30 میلیارد بشکه از ذخایر برداشت شده در حالی که 5/14 میلیارد بشکه به ذخایر اضافه شده است و در مناطق اروپا و آسیا-پاسیفیک نیز حجم ذخایر برداشت شده بیش از ذخایر اضافه شده بوده است و فقط مناطق آفریقا،روسیه و سایر جمهوریهای شوروی سابق و آمریکای جنوبی و مرکزی از لحاظ افزایش ذخایر بین سالهای 2005-2000 وضعیت نسبتا خوبی داشتهاند."