Abstract:
خلود، از پاسخ های احتمالی به سرنوشت دوزخیان و بهشتیان است که توسط برخی آیات و روایات اسلامی مورد توجه قرار گرفته اما با تفاسیر مختلف مواجه شده است. البته آنچه در اینجا بیشتر محل بحث است سرنوشت دوزخیان است چرا که حضور دائمی بهشتیان در بهشت امری است که مورد قبول همگان است. به بیان کلی، در تبیین خلود دوزخیان، با دو دیدگاه مواجه هستیم که در آن گروهی خلود را به معنای وقوف جادوان دانسته و با تمسک به منابع دینی بر آن شده اند که مبتلایان به عذاب الهی امکان رهایی از آن را ندارند و در طرف مقابل گروهی دیگر با بهره گیری از مضامین فلسفی و عرفانی، خلود را مکث طولانی دانسته و معتقدند دوزخیان توسط شفاعت انبیای الهی در نهایت با رحمت خداوند از آتش خلاصی می یابند. در این میان، امام خمینی که یکی از بزرگ ترین مدافعان مباحث فلسفی و عرفانی در قرن حاضر است با برگزیدن دیدگاه مذکور همچون سایر عرفا و فلاسفه قائل به خروج نهایی دوزخیان از آتش است. این نکته لازم به ذکر است که آنچه با ادله نقلی و عقلی بیان شده است به معنای صدور حکم قطعی درباره سرنوشت گناهکاران نیست چرا که هنوز ابهاماتی وجود دارد که با هیچ کدام از ادله قابل جمع نبوده و پاسخ به آنها خارج از حوزه درک بشر است.
Machine summary:
مقایسه دیدگاه امام خمینی (س ) در باب خلود با سایر آرای مخالف و موافق 1 نفیسه ساطع 2 مریم رفیعا خلود، از پاسخ های احتمالی بـه سرنوشـت دوزخیـان و بهشـتیان اسـت کـه توسط برخی آیات و روایات اسلامی مورد توجه قرار گرفته امـا بـا تفاسـیر مختلـف مواجه شده است .
به بیان کلی، در تبیین خلود دوزخیان ، با دو دیدگاه مواجـه هسـتیم کـه در آن گروهی خلود را به معنای وقوف جادوان دانسته و بـا تمسـک بـه منـابع دینـی بـر آن شده اند که مبتلایان به عذاب الهی امکان رهـایی از آن را ندارنـد و در طـرف مقابـل گروهی دیگر با بهره گیـری از مضـامین فلسـفی و عرفـانی، خلـود را مکـث طـولانی دانسته و معتقدند دوزخیان توسط شفاعت انبیای الهی در نهایت بـا رحمـت خداونـد از آتش خلاصی مییابند.
این گروه گناهکار دو دسـته انـد: یـا عـذاب خداوند به منزله طبیعت و بالأخره صورت اخروی آنان شده است یـا اینکـه فطـرت ذاتـی ناشـی از تجلی خداوند که حکم فطرت اولیه انسانی را دارد بر صور متأخرآن که به خاطر کثرت گناهـان و معاصی به غیر انسان (مراتب مادون ) تبدیل شده است و همین صور متأخر منشأ عذاب الهی بوده اند غلبه می کند؛ لذا همۀ نفوس داخل در رحمـت خداونـد هسـتند و نسـبت شـرک وکفـر بـه فطـرت توحیدی، عرضی است در مقابل ذاتی و عرضی نیز زائل شدنی است .
نتیجه گیری از تبیین فلسفی خلود: بهره مندی از شفاعت الهی و عدم قرار جاودان در عذاب آخرت ، نکته ای است که امام خمینی در تبیین فلسفی خلود نیز به آن اشاره کرده اند.