Abstract:
دین یکی از پدیدههای اجتماعی است که در فرآیندی تعاملی با جامعه بر آن تاثیر می گذارد و از آن متاثر میشود. در جامعه دینی ایران که قوانین و هنجارهای آن برگرفته از دستورات و ارزش های دینی است، پژوهش و تحقیقات در حوزه دین و دین داری دغدغه بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان است. در این مقاله به بررسی تطبیقی میزان دین داری، در سه نسل از افراد در شهر ساری، بر اساس ابعاد دین داری گلاین و استارک، مبادرت شده است: نسل اول، نسل قبل از انقلاب (متولدین 1320 تا 1340)؛ نسل دوم، نسل انقلاب (متولدین 1341 تا 1355)؛ و نسل سوم نسل بعد از انقلاب (متولدین 1356تا 1370) و تعداد جمعیت نمونه 380 نفر است.
بر اساس نتایج حاصله سلسلهمراتب ابعاد دین داری عبارتند از: تجربه دینی، آگاهی دینی، ارزشهای دینی، اخلاق دینی و در نهایت انجام مناسک دین داری. همچنین برای بررسی معنی داری تفاوت های بیننسلی، از روش آماری آنوا استفاده شده است، که نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که میزان دین داری نسل اول در دو بعد باور دینی و مناسک دینی، به صورت معنیداری بیشتر از دو نسل بعدی است. بنابراین نتایج به دست آمده تا حدودی تاییدکننده دیدگاه اینگلهارت است، مبنی بر تفاوت نسلی مبنی بر چرخه زندگی و پیشرفت جوامع. همچنین در سنجش ارزش های عرفیگرا در سه نسل مشخص شد که اگرچه به طور کلی میزان تمایل به ارزش های عرفیگرا در جامعه کم است، نسل سوم نسبت به دو نسل قبل از خود تمایلات عرفی گرایانه بیشتری دارد. بنابراین در این مقاله از طرف دیگر درصدد برآمده ایم تا وضعیت دین داری افراد را در ابعاد مختلف مقایسه کنیم تا مشاهده کنیم آیا تئوری جیمز، مبنی بر شخصی شدن دین در جوامع جدید، و نظریه برگر، مبنی بر سکولاریسم اجتماعی و فردی در این جامعه آماری، توضیح پذیر است؟ نتیجه گویای این است که این تحولات در ایران نیز در حال وقوع است و انسان ها زندگی دینیای را دنبال میکنند که حول محور حال شخصی می چرخد که به تعبیر جیمز حیات دینی دست اول است و مطابق دیدگاه برگر مبنی بر سکولاریسم اجتماعی تاحدودی قابل توضیح است.
Religion، as a social phenomenon، affects society and is affected by it interactively. In Iran، basically with religious norms and laws، many scholars and researchers concern with religion and level of religiosity. The paper is a comparative analysis of level of religiosity based on Glynn and Stark’s dimensions of Religiosity، in three different generations in Sari City: First Generation (pre-revolution[1] (1941-1961))، second Generation (during revolution (1962-1977))،and third generation )post- revolution (1978-1992)(. Number of sample was 380.
The hierarchy of dimensions of religiosity based on results include: religious experience، religious consciousness and finally religious ritual. After measuring significance level of inter-generational difference، the result shows that the level of religiosity in terms of beliefs and rituals is more meaningful in other generations. The findings are partly an evidence of Inglehart’s viewpoints on generation difference based on life cycle and development of societies. In addition، we observed that despite of the low level of tendency to secular values، the third generation is more secular. On the other hand، we also probe James’s theory on personalization of religion in new societies and Berger’s theory in terms of personal and social secularisms. The finding of the research shows that Iranian society is experiencing these developments and religious life is around personal presence، in view of James first hand religious life and according to Berger’s social secularism.
Machine summary:
همچنين براي بررسي معني داري تفاوت هاي بين نسلي ، از روش آماري آنوا استفاده شده است ، که نتايج پژوهش حکايت از آن دارد که ميزان دين داري نسل اول در دو بعد باور ديني و مناسک ديني ، به صورت معني داري بيشتر از دو نسل بعدي است .
بنابراين در اين مقاله از طرف ديگر درصدد برآمده ايم تا وضعيت دين داري افراد را در ابعاد مختلف مقايسه کنيم تا مشاهده کنيم _________________________________________________________________ آيا تئوري جيمز، مبني بر شخصي شدن دين در جوامع جديد، و نظريه برگر، مبني بر سکولاريسم اجتماعي و فردي در اين جامعه آماري ، توضيح پذير است ؟ نتيجه گوياي اين است که اين تحولات در ايران نيز در حال وقوع است و انسان ها زندگي ديني اي را دنبال مي کنند که حول محور حال شخصي مي چرخد که به تعبير جيمز حيات ديني دست اول است و مطابق ديدگاه برگر مبني بر سکولاريسم اجتماعي تاحدودي قابل توضيح است .
_________________________________________________________________ جدول شماره ٨: ميزان اعتقاد به ارزش هاي ديني به تفکيک متغيرهاي زمينه اي و آزمون سطح معني داري (رجوع شود به تصوير صفحه) _________________________________________________________________ بر اساس جدول ٨ مشاهده مي شود که بين افراد در نسل هاي مختلف تفاوت معني داري وجود دارد و بر اساس آزمون توکي مشخص شد که نسل اول ارزش هاي ديني ارائه شده را بيشتر از نسل دوم و سوم باور دارند.