Abstract:
شمال ری بـه دلیـل کوهسـتانی و صـعب العبـور بـودن ، در آشـوب هـا پناهگــاه ســاکنان منــاطق رودبارقصــران خــارج و مخالفــان سیاســی خلافت اموی و عباسی قلمداد میشد. اخلاف پیامبر، نوادگان امامان شیعه و علویان ، بزرگ ترین گروه مهاجران معارض خلافـت بـه ایـن منطقه بودند. در این ناحیه بیش از سی امامزاده وجود دارد کـه نیمـی از آن ها در رودبارقصران واقع شـده انـد. در پـژوهش حاضـر، یـازده نمونه از آرامگاه های منسوب به اخـلاف امـام موسـی کـاظم (ع ) در منطقه ی رودبارقصران را بررسـی مـیکنـیم . داده هـای پـژوهش را بـا روش مطالعات اسنادی و بررسیهای میـدانی گـردآوری کـرده ایـم . نتایج نشان میدهد که کتب نسب شناسی از یـک سـو منـابع انتسـاب این امامزادگان به امام موسی کاظم (ع ) به شمار میرونـد و از سـوی دیگر سرشار از تناقض هستند. اشتباه در خوانش کلمات و نام جـای- ها موجب انتساب نادرست برخی امامزاده هـا بـه برخـی منـاطق شـده است . تشابه اسمی امامزادگان نسب شناسی آن ها را با مشـکل مواجـه کرده و وجود نام های ایرانی نشان دهنـده ی تغییـرات اساسـی در ایـن منابع است .
Machine summary:
/ شکل ٥: امامزاده عبدالله لالان (لالون ) (پازوکی ، ١٣٨٢: ٣٥٣) در نسخه ی «الف » بحرالانساب آمده است که آن حضـرت هشـت فرزنـد داشـته اسـت : محمدتقی ، هادی ، علی النقی ، حسین ، یعقوب ، ابراهیم ، فضل و جعفر (صـفحه ی مقابـل ٨٩).
فقـط در نسخه های بحرالانسـاب ، مـثلا نسـخه ی «الـف »، صـفحه ی مقابـل ٩١ آمـده اسـت : «جعفـر و عبدالله [فرزندان فضل بن امام رضا (ع )] از مدینه روی به ولایت دارالمرز نهادنـد و چـون بـه موضع رودبارقصران رسیدند در ده لالان ایشان را شهید کردند».
حـال آیـا مـی تـوانیم بـه بحرالانساب ها اعتماد کنیم ؟ پس مقبره ی جعفر کجاسـت ؟ آیـا هـر دو در یـک جـا مـدفون هستند؟ در این صورت ، چرا امامزاده فقط یک اسم دارد؟ آیا بر اثر گذشت زمان ، نـام ایـن امامزاده یا نمونه های مشابه دچار دگرگونی شده است ؟ لازم به یادآوری است که در نسخه ی خطی جغرافیای دره ی رودبار قصران آمده اسـت که «امامزاده ای در اینجا [لالان ] مدفون اسـت معـروف بـه امـامزاده عبـدالله و در کـوه ورزا [شمال روستای لالان ] امامزاده دیگری است مشهور به امامزاده جعفر، و این هـردو بـرادر و از اولاد حضرت موسی الکاظم هستند» (کریمان ، ١٣٥٦: ٤٧٧/١ و ٤٨٨).