Abstract:
سده نوزدهم را باید سده تحولات مهم از جمله تحولات آموزشی در ایران دانست. در این سده، شکست ایران از روسیه، زمینه گسترش حضور و نفوذ اروپائیان را در ایران و به ویژه با انگیزه تغییر شیوه های آموزشی فراهم آورد. کشورهای قدرتمند اروپایی نیز با حمایت از فعالیت مسیونرهای مذهبی، از برنامههای آموزشی اقلیت ها حمایت گستردهای کردند. کلیمیان تحتتاثیر این شرایط، در سال 1898م /1276ش با تاسیس مدرسه آلیانس، تغییراتی اساسی را در نظام آموزشی خود دنبال کردند و برنامه آموزشی نسبتا ویژه و مستقلی را مطرح نمودند. اما دولت پهلوی، با اجرای نظام آموزش اجباری و نوین در سطح ملی، پیشرفت و ادامه این برنامه ویژه و مستقل را زیر سوال برد. این مقاله در پی بررسی این مسئله است که پیشرفت برنامه آموزشی کلیمیان با وجود این منع دولتی چگونه میسر شد؟ در پاسخ به این پرسش، مقاله این فرضیه را مورد بررسی قرار میدهد که برنامه آموزشی کلیمیان با پذیرش حداکثر سازگاری با نظام آموزش نوین کشور، فرصت بقای مدارس کلیمی را فراهم آورد.
Iran’s Nineteenth century is to be regarded as the age of major reforms including educational reform. In that century، Iran’s defeat by Russian made the European presence in Iran possible; Europeans intended to reform Iranian educational system. These powerful countries supported the missionary activities in Iran and in particular backed the development of minorities’ educational system. Under the circumstances، Jews in 1898 established a school named Alliance and followed a rigorous program of reform in their own educational system. The planned a rather independent curriculum. But the Pahlavi Government enforced a national unified system of education that created problems for this independent agenda. The present essay intends to study how the development of the Jewish schools’ curriculum became possible in spite of the state system. The hypothesis will consider that the maximum compliance of the Jewish schools with the state program made secured their continuity.
Machine summary:
"جماعت کلیمیان تویسرکان نیز از وزارت معارف تقاضای کمک به مدرسۀ آلیانس این شهر را داشتند، و در نامه های متعدد به وزارت معارف تأکید داشتند که پس از هفت سال سابقه ، مدرسۀ آنهاهر ماه سیصد ریال کسری بودجه دارد که دولت یا این کسری بودجه را رفع کندو یا اجازه دهد که دانش آموزان این مدارس در مدارس دولتی تحصیل کنند؛ اما مسئولان دولتی هربار به آنهاقول بررسی این مسئله رامی دادند؛ ولی برای رفع این مشکل هیچ اقدام عملی انجام نمی دادند (سازمان اسناد ملی، شمارة بازیابی ٣٦٨٥٩-٢٩٧،برگ ٣،١٠، ١٣، ١٧).
جدول شمارة ٢(برگرفته از آرشیو اختصاصی آمنون نتصر در کتاب پادیاوند) سال تحصیلی 23-1922 24-1923 33-1932 34-1933 35-1934 36-1935 39-1938 اصفهان ٤٢٥پسر٢١٥دختر ٣٩٥پسر٢٣٥دختر ٦٢٠پسر١٣٠دختر ٥٨٤پسر١٦٩دختر ٥٨٦پسر١٧٣دختر ٥٧٤پسر١٩٧دختر ٥١٨پسر٢٦٩دختر تهران ٦٩٣پسر٢٩٥دختر ٧٠٨پسر٣٠٥دختر ٨٤٥پسر٥٣٠دختر ٨٨٠پسر٧١٥دختر ٧٩٧پسر٦٩٥دختر ٧٩٧پسر٦٩٥دختر ٤٦٠پسر همدان ٥٩٨پسر٨٤٧دختر ٥٤٦پسر٣١١دختر ٥٧٠پسر٤٣٥دختر ٤٨٦پسر٣٩٥دختر ٥٧٢پسر٢٢٥دختر ٥٤٩پسر٣٤٣دختر ٣٦٠پسر بروجرد - - ١٢٠مختلط ١٨٧مختلط ١٨٧مختلط ١٨٧مختلط ١٨٧مختلط بیجار - - ١١٠مختلط ١٢٥مختلط ١٢٥مختلط ١٢٥مختلط ١٢٥مختلط سنندج - - ٣٢٠مختلط ٣٤٥مختلط ٣٤٥مختلط ٣٤٥مختلط ٣٤٥مختلط کاشان - - ١٤٠مختلط ٢٣٥مختلط ٢٣٥مختلط ٢٣٥مختلط - کرمانشاه - - ٥٨٠پسر٢٨٥دختر ٦١٥پسر٢٩٦دختر ٤٥٧پسر٢٩٦ دختر ٤٥٢پسر٢٨١دختر ٥٣٨پسر٤٣٦ دختر گلپایگان - - ١٩٠مختلط ٢١٠مختلط ٢١٠مختلط ٢١٠مختلط ٢١٠مختلط نهاوند - - ١٩٠مختلط ١٩٥دختر ١٩٥مختلط ١٩٥مختلط ١٩٥مختلط یزد - - ١٥٠پسر٧٠دختر ١٣٥پسر٩٠دختر ١٢٢پسر٥٣دختر ١٢٠پسر٥٢دختر ٣٠٠مختلط جمع کل ٣٠٦٤نفر ٢٥٠٠نفر ٥٢٨٥نفر ٥٦٢٥نفر ٥٢٧٣نفر ٥٧٣٠نفر ٤٣٣٩نفر ارزیابی فعالیت آموزشی یهودیان ایران از سوی مراکز یهودی در نگاه اول چنین به نظر میرسد که مدارس آلیانس در ایران همواره مراکزی به حساب میآمدندکه نمایندگان کلیمی و دیگر مسئولان از آنهابرای پرداختن به مسائل ملی بنیاسرائیل استفاده می کردند و دولت ایران بسته به شرایط بین المللی ،گاه با این فعالیت ها موافقت و گاه مخالفت می کرد (سازمان اسناد ملی، شمارة بازیابی ٦٠٠٧ -٢٩٣، برگ ٣١، ٥)."