Abstract:
پل زیبا و باستانی دزفول با ۱۷۵۰ سال قدمت یکی از آثار ارزشمند تاریخی بهجا مانده از عهد ساسانی در ایران است. پل قدیم دزفول که در روزگار گذشته دو شهر تیسفون و جندیشاپور را بههم وصل میکرده است، بنا به گفته زندهیاد سید محمدعلی امامشوشتری، ۱۱۸ متر طول دارد و به دستور شاپور ذوالاکتاف با سنگ و ملات ساروج ساخته شده است. این پل امروزه شانزده طاقنما دارد که سیزده دهنه آن قدیمی و سه دهنه دیگر آن جدید است.این پل تا کنون، نامهای متعددی داشته است، از جمله پل اندامش، پل اندیمشک، پل روم و پل روناش. همچنین تاکنون چندبار مرمت شده است. یکی از قدیمیترین مرمتهای آن در زمان عضدالدوله دیلمی بوده است. سپس در دوره صفویه، به دستور شاه طهماسب اول، و بعد از آن، به دستور نادرشاه و محمدعلی میرزا، در دوران افشاریه و قاجاریه، بازسازی شده است. بخش بتونی پل، پس از تخریب قسمتی از آن در آستانه جنگ جهانی اول، توسط آلمانیها و هلندیها ساخته شده است. پیادهرو بخش آجری پل نیز که با عریض کردن عرشه پل ایجاد شده، در دوران پهلوی دوم احداث گردیده است.این پل هنوز پس از سالها قابل استفاده است و عبور و مرور سواره و پیاده را تحمل میکند
Machine summary:
"پل قدیم دزفول که در روزگار گذشته دو شهر تیسفون و جندیشاپور را بههم وصل میکرده است، بنا به گفتۀ زندهیاد سید محمدعلی امامشوشتری، ۱۱۸ متر طول دارد و به دستور شاپور ذوالاکتاف با سنگ و ملات ساروج ساخته شده است.
از دیگر آثار دوران اسلامی در دزفول از مقبرۀ شیخ اسماعیل قصری، مقبرۀ شاه رکنالدین، شیخ اکبر زرینکلاه، مقبرۀ عباس علی، و مقبرۀ سید محمود ( که یکی از برادران گرامی امام رضا (ع)) بوده است)، میتوان یاد کرد.
اگرچه ساخت بنای پل بهوسیلۀ رومیان و در زمان شاپور اول بوده [امام، ۱۳۸۲: ۳۲] اما مسلم است که حداقل از ابتدای دورۀ اسلامی تاکنون، تغییرات زیادی در آن داده شده است.
ق. در دزفول بوده مینویسد: «رود آبدیز پل دایر نداشته و پلی قدیمی از زمان ساسانی و اسلامی بر روی این رودخانه موجود است که اکنون شکسته و از طرف ادارۀ طرق مشغول تعمیرند و باید خواه ناخواه با کلک عبور کنیم.
سخن آخر پل باستانی و باارزش دزفول یکی از آثار ایرانی است که جا دارد سازمان میراث فرهنگی و نیز استادان فن معماری به آن توجه ارزندهای داشته باشند تا این میراث گرانبها بیش از آنچه تاکنون بدان پرداخته شده، مورد توجه و عنایت قرار گیرد، چرا که معماری شهر دزفول و پل قدیم آن میتواند علاوه بر جذب گردشگران داخلی و خارجی به ما در شناخت هرچه بهتر گذشتۀ معماری این مرز و بوم خصوصا در عرصۀ پلسازی کمک کند."