Abstract:
خطبۀ فدک حضرت زهرا (س) مانند نهجالبلاغۀ امیر، بیان حضرت علی (ع)، در اوج هنر و عظمت و از میراثهای عظیم الهی برای بشر است. یکی از فرازهای مهم خطبۀ فدکیه، تشریح فلسفۀ احکام است که با بیان رسایی در آن مجلس مطرح شدهاند. احکامی همچون ایمان با فلسفۀ طهارت از شرک، نماز برای پیراستن از کبر، زکات برای توسعۀ رزق، روزه برای اخلاص، حج برای تقویت دین، عدالت مایۀ آرامش قلوب، امامت مانع از تفرقه، جهاد عزت اسلام، صبر برای طلب مغفرت، امر به معروف برای مصلحت عامه، نیکی به والدین برای حفاظت از غضب الهی، صلۀ رحم مایۀ رشد نسل، قصاص و حفظ دماء، وفای به نذر برای مغفرت، کیل و وزن و جلوگیری از کمفروشی، قذف و لعنت الهی، رابطۀ سرقت و عفت نفس، عدالت در قضا، رابطۀ حرمت شرک و اخلاص الهی. در این مقاله، ضمن تبیین این احکام و فلسفۀ آنها که برگرفته از این خطبهاند، به فراز پایانی خطبه که دعوت به تقوای الهی است اشاره میکنیم و در صدد شرح و توضیح آن بر میآییم.
Machine summary:
"قسم سوم احکامی که با گذشت زمان و پیشرفت علم و دانش و آگاهی بشری، پرده از روی فلسفه و اسرار آنها برداشته می شود و این خود یکی از سندهای زنده بر حقانیـت و عظمـت احکـام اسلامی و پیامهای آسمانی است ، مانند: آثار زیانبار جسمی و روحی و اجتماعی مشـروبات الکلی و حتی اثر گذاردن آن روی «ژنها»، آثار زیانبار خوردن گوشت خـوک کـه دارای دو نوع انگل خطرناک به نام«کرم تریشـین » و «کـرم کـدو» اسـت و یـا در حـدیثی از رسـول خداa آمده است : سوگند به آن کسی که جان من در دست اوست ، اگر کسـی بـا همسـر خود آمیزش جنسی انجام دهد، در حالی که در آنجـا کـودکی (هرچنـد صـغیر و کوچـک) باشد و عمل و سخن آنها را بشنود، رستگار نخواهد شد: «و الذی نفسـی بیـده لـو أن رجلـا غشی امرأته و فی البیت صبی مستیقظ یراهما و یسمع کلامهما و نفسهما ما أفلـح أبـدا إذا کـان غلاما کان زانیا أو جاریة کانت زانیة » (شیخ حر، ١١٠٤، ج ٢٠: ١٣٣).
آقا جمال خوانساری نیز در این زمینه معتقد است هر گاه امامی باشد که از جانب حـق تعالی منصوب شود و عادل و معصوم باشد، انتظام احـوال دنیـوی مـردم بـه بهتـرین وجـه صورت می گیرد و اطاعت از چنین امامی که عارف به همة معارف دینیـه و احکـام شـرعیه است و امر به معروف و نهی از منکر می کند، موجـب انتظـام احـوال اخـروی ایشـان نیـز می شود و به همین دلیل است که حق تعالی نصب چنین امامی را در هر زمان بر خود فرض کرده، که اگر از او اطاعت کنند، احوال دنیوی و اخروی ایشـان نیـز منـتظم مـی شـود و در غیراین صورت تقصیر از خود آنها خواهد بود و حجت حق تعالی بر ایشان تمام باشد (آقـا جمال، ١٣٦٦، ج ٤: ٤٥٨)."