Abstract:
پیشرفت روز افزون دنیای فناوری و کاربست هرچه بیشتر آن در زندگی روزمره شرایطی را پیرامون انسان امروزی شکل داده که علیرغم دستیابی به آسایش بیشتر، از آرامش کمتری برخوردار است. بنابراین تمایل به حضور در طبیعت و لذت جویی از آرامش طبیعی نزد شهروندان افزایش یافته است. وابسته به این نوع تقاضا و ساماندهی آن، گرایش نوینی از گردشگری با عنوان اکوتوریسم یا طبیعت گردی شکل گرفته است که به دنبال تعادل بخشی برای پاسخ به این نیاز بی پایان و بهره گیری پایدار از منابع و مناظر طبیعی است. استان قم از مهمترین مقصدهای مذهبی کشور است که ساانه پذیرای گردشگران بسیاری است. برای بهرهگیری پایدار از این بازار ضرورت دارد تا تنوع محصوات گردشگری استان گسترش یابد، تعدد عرضهداشتهای گردشگری افزایش یابد و تراکم گردشگران بر چند جاذبه خاص کاهش یابد. با هدف شکلدهی کانونهای طبیعتگردی استان و جذب سرمایهگذاران، تمرکز این مقاله ٢ بر شناسایی و اولویتبندی پهنههای مستعد طبیعتگردی استان قم است. از میان پهنههای مستعد طبیعتگردی ٦ پهنه شناسایی و به روش AHP اولویتبندی شدند. نتایج تحقیق نشان میدهد که برای توسعه طبیعتگردی متمرکز در استان قم، پهنه های حوض سلطان، کهک، دستجرد، سلفچگان، قاهان و پلنگ دره به ترتیب اولویت اول تا ششم را با امتیازهای ٠/٨٣٢٣، ٠/٧٤٨٥، ٠/٧٣٨٣، ٠/٧٢٥٥، ٠/٦٢٩٤ و ٠/٥٧٧٤ بدست آوردند.
Machine summary:
World Tourism Organization امروزه طبیعت گردی در بین سایر بخش های صنعت گردشگری بالاترین نرخ رشد را دارا است (٢٠٠٣:٤٦٤ ,Goeldner and Ritchie; ٢٠٠٢:١ ,Bricker and Kerstetter).
Ecotourism Attractivity Index(EAI) زیست محیطی ١، شاخص تنوع اکوتوریستی ٢، به منظور شناسایی و اولویت بندی سایت های اکوتوریستی مناسب در ناحیه غربی ایالت سیکیم هند، استفاده کردند (بنی کمالی، ١٣٨٩: ٩).
در این پژوهش نویسنده با بیان اهمیت ویژگیهای زیست محیطی استان گلستان به دلیل وجود پارک ملی، مناطق حفاظت شده و هم چنین عدم تطابق فعالیت و نوع کاربری تعریف شده با ساختار طبیعی منطقه ، توجه به توسعه پایدار اکوتوریسم در منطقه را مورد توجه قرار میدهد و اشاره میکند که این مهم باید از طریق ارزیابی توان اکولوژیکی و اولویت بندی پهنه های مستعد اکوتوریسم صورت پذیرد.
مشخصات این شش پهنه در جدول (٣) بیان شده است : جدول )٣( مشخصات پهنههای مستعد اکوتوریسم متمرکز دیف نام مختصات (UTM) مساحت فاصله تا مکز استان (کلومت) ر Y(m) X(m) (هکتار) ر ی ر 1 پهنه حوض سلطان 798 72 38 05 32 48 9395,6 30 2 پهنه کهک 177 99 37 10 44 48 9026,9 30 3 پهنه دستجرد 857 24 38 51 28 43 3745,4 55 4 پهنه قاهان 404 40 38 13 50 43 6425,4 65 5 پهنه سلفچگان 219 13 38 02 90 45 105,47,8 40 6 پهنه پلنگ دره 871 90 37 49 12 45 4213,3 50 / شکل )٤( نقشه پهنههای مستعد اکوتوریسم متمرکز استان قم اولویتبندی پهنههای مستعد اکوتوریسم متمرکز اولویت بندی پهنه های مستعد اکوتوریسم متمرکز در این تحقیق ، به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) صورت پذیرفت ؛ به این منظور پهنه های مستعد اکوتوریسم متمرکز در محیط GIS پالایش شدند.