Abstract:
این پژوهش به مطالعه خطبه های جمعه و عیدین پیامبر گرامی اسلام6 می پردازد. در یک نگرش کلی، با جمع آوری خطبه های جمعه و عیدین به جا مانده رسول خدا6 از جوامع حدیثی شیعه و اهل سنت به مواردی چون گزارش اجمالی از خطبه ها، فهرست کل نمایه های خطبه ها بدون حذف مکررات و فهرست کل نمایه های خطبه ها با حذف مکررات اشاره شده است. سپس در قالب تحلیل موضوعات خطبه ها مسائلی از قبیل تعیین مولفه های مهم خطبه ها، میزان تکرار مولفه های مهم، اولویت بندی ارزش های دینی، شاخصه های جامعه دینی از دیدگاه پیامبر اسلام6، حجم و مدت زمان ایراد خطبه ها و تحلیل مناسبتی آنها مورد بررسی قرار گرفته است. از آن جا که مولفه های اخلاقی بیشترین میزان تکرار را در میان سایر مولفه ها به خود اختصاص داه است، لذا اخلاق مداری به عنوان مهم ترین شاخصه جامعه دینی از دیدگاه نبی مکرم اسلام6 معرفی گردیده است.
Machine summary:
نمایه موضوعات خطبه اول • حمد و سپاس خداوند و یاری و بخشش و هدایت طلبیدن از او: (الحمدلله أحمده و أستعینه و أستغفره، و أستهدیه)، • شهادت به پیامبری و رسالت حضرت محمد( : (و أن محمدا عبده و رسوله)، • اعلام ایمان به خدا و دشمنی با کافران: (و أومن به و لا أکفره و أعادی من یکفره)، • اشاره به شرایط دوره بعثت: (أرسله بالهدی و النور و الموعظة علی فترة من الرسل و قلة من العلم و ضلالة من الناس و انقطاع من الزمان و دنو من الساعة و قریب من الأجل)، • اشاره به اطاعت پیامبر به عنوان وسیله هدایت مردم: (من یطع الله و رسوله فقد رشد و من یعصه فقد غوی و فرط و ضل ضلالا بعیدا)، • دعوت به تقوای الهی و تبیین مصادیق و آثار آن: (و أوصیکم بتقوی الله)، • اشاره به احوال انسان پس از مرگ: (و ذخرا فیما بعد الموت حین یفتقر المرء إلی ما قدم)، • اشاره به بهره گرفتن مسلمانان از زندگی دنیوی، بدون این که در کار خدا کوتاهی کند: (خذوا بحظکم و لا تفرطوا فی جنب الله)، • دعوت مسلمانان به احسان و نیکی کردن در حق یکدیگر: (فأحسنوا کما أحسن الله إلیکم)، • امر به دشمنی کردن با کسی که دشمن خداوند است؛ (تبری): (و عادوا أعداءه)، • دعوت به کثرت یاد پروردگار و تلاش برای آخرت: (فأکثروا ذکر الله و اعلموا لما بعد الیوم)، • دعوت مسلمانان به اصلاح آنچه بین آنها و خداوند است: (فإنه من یصلح ما بینه و بین الله یکفیه الله ما بینه و بین الناس).