Abstract:
فلسفه برای کودکان در سبک لیپمن در مظان کثرتگرایی پست مدرنیسمی و نسبیتگرایی
حاصل از آن است. اخذ مواضع حذف مسأله یا قبول بیچون و چرا، عجالتی و عافیتطلبانه
است. نقد و بررسی فلسفه برای کودکان از این حیث ما را در تولید الگویی مناسب
راهنمایی میکند. حساسیت به زمینه، بحثهای کلاسی غیرتلقینی و مباحثات
غیرغایتمدار، ویژگیهایی هستند که نسبیتگرایی را در فلسفه برای کودکان واقعی
میگردانند. «کندی» بدین لحاظ است که به آن خرده میگیرد. لیپمن منطق و ملاکمحوری
را کافی در دفع نسبیتگرایی میبیند؛ حال آنکه صحت و سقم قضایا به موادی وابسته است
که در علومی غیر از منطق بررسی میشود و ملاکها هم اگر در کوران نسبیتگرایی واقع
شوند، به چاقویی میمانند که دسته خود را هم میبرد. اگر چه توجه به وحدت ماهوی
کودکان از اضطراب نسبیتگرایی میکاهد و غالبا در کلاسهای پژوهش فلسفی، آنان را
به اتفاق نظر سوق میدهد، اما شرط کافی نیست و پیشنهاد الگویی نظاممند، حاوی
دستورالعملی که مربی را یاری رساند، تا به دور از افراط و تفریط، کودکان را به
حقیقتگرایی و وحدتی جامع رهنمون سازد، لازم به نظر میرسد.
Machine summary:
"تشابه روشن اصول و شرایط پست مدرنیته با تأکید صاحبنظران فلسفه برای کودکان بر سه محور حساسیت به زمینه، بحثهای کلاسی به دور از هر گونه تلقین و اعمال نظر و نیز غیرغایتمدارانه بودن مباحثات کلاسی، به وضوح نسبیتگرایی و شک و تردید نسبت به وجود هر حقیقت ثابتی را در این سبک از آموزش تفکر نشان میدهد.
پاسخ لیپمن «لیپمن در دفع این نقد به دستاوردهای منطقی و روش خود تمسک میجوید و معتقد است که اگر در دوره آموزش چنین گفتوگوی کلاسی، رستههای فرعی مورد اعتمادی کشف شوند، در این صورت هدف گمراه کردن دانشآموزان، در پناه نسبیتگرایی نیست، بلکه هدف تشویق کردن آنان است برای به کارگیری ابزارها و روشهای کاوش، به خاطر اینکه به طور شایسته بتوانند امور بدیهی را تشخیص داده، تناقضها و ناسازگاریها را کشف کرده و نتایج معتبر را به دست آورده و فرضیه ساخت و ملاکها را به کار گیرند، تا زمانی که ممکنات عینی مانند حقایق با توجه به ارزش، واقعیت یابند» (لیپمن، 1988م، ص 6).
وحدت ماهوی کودکان توجه به بحثهای نظری موجود در ویژگیهای فلسفه برای کودکان، نسبیتگرایی و کثرتگرایی را واقعی ساخت و راه حل ارائه شده نیز در دفع ان کارساز به نظر نرسید؛ اما پیش از هر پیشنهادی، آنچه نباید مورد غفلت قرار گیرد، مواجهه ما در کلاسهای آموزش تفکر با کودکانی است که از وحدت انسانی و تمایزات جزئی برخوردارند."