Abstract:
گسیختگی دامنه ای یکی از عوامل عمده تغییر شکل هندسی ناهمواریها در جاده ارتباطی اردبیل- آستارا به شمار می رود. انتقال مواد حاصل از برهنه شدگی، از زمینهای بالادست وکوهستان ها به دره ها وسپس به سمت حوضه های رسوبی می باشد. وقوع حرکات توده ای مواد در دامنه مانند لغزش وگسیختگی های دامنه ای عمل فوق را به عهده دارند وسبب انتقال حجم زیادی از مواد دامنه ای به دره ها می شوند. بدین ترتیب جاده ارتباطی اردبیل- آستارا در حال حاضر تحت تاثیر فرآیند لغزش وگسیختگی دامنه، دستخوش تغییر است. در واقع مشارکت عواملی مانند لیتولوژی، فاصله از گسل، پوشش گیاهی، نیروی ثقل وتغییر درجه شیب دامنه ها، بارگیری و وزن کلی مواد دامنه ای، جنس ودانه بندی مواد و ضخامت آنها، آب ناشی از بارندگی، ذوب برف ویخ، آبیاری، وضعیت توپوگرافی وجهت گیری دامنه ها، نوع استفاده از زمین(کاربری اراضی) و عامل انسان به وقوع ناپایداری وگسیختگی دامنه ها در محدوده مورد نظر منجر شده است. در این مقاله علاوه بربررسی مکانیسم پدیده لغزش و عوامل مورفوژنتیکی آن، شناسایی پهنه های دارای پتانسیل خطر زمین لغزش انجام گرفته و در نهایت با استفاده از سیستم GIS در تلفیق لایه های اطلاعاتی، نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش منطقه تهیه گردیده و نقاط حساس و ناپایدار ممیزی شده است. گسیختگی دامنه ای یکی از عوامل عمده تغییر شکل هندسی ناهمواریها در جاده ارتباطی اردبیل - آستارا به شمار می رود. انتقال مواد حاصل از برهنه شدگی ، از زمینهای بالادست وکوهستان ها به دره ها وسپس به سـمت حوضـه هـای رسـوبی مـی باشد. وقوع حرکات توده ای مواد در دامنه مانند لغزش وگسیختگی های دامنه ای عمل فوق را به عهده دارنـد وسـبب انتقـال حجم زیادی از مواد دامنه ای به دره ها می شوند. بدین ترتیب جاده ارتباطی اردبیل - آستارا در حال حاضر تحت تاثیر فرآینـد لغزش وگسیختگی دامنه ، دستخوش تغییر است . در واقع مشارکت عواملی مانند لیتولوژی ، فاصـله از گـسل ، پوشـش گیـاهی ، نیروی ثقل وتغییر درجه شیب دامنه ها، بارگیری و وزن کلی مواد دامنه ای ، جنس ودانه بندی مواد و ضخامت آنها، آب ناشـی از بارندگی ، ذوب برف ویخ ، آبیاری ، وضعیت توپوگرافی وجهت گیری دامنه ها، نوع استفاده از زمین (کاربری اراضی ) و عامل انسان به وقوع ناپایداری وگسیختگی دامنه ها در محدوده مورد نظر منجر شده است . در این مقاله عـلاوه بربررسـی مکانیـسم پدیده لغزش و عوامل مورفوژنتیکی آن ، شناسایی پهنه های دارای پتانسیل خطر زمین لغزش انجام گرفته و در نهایت با استفاده از سیستم GIS در تلفیق لایه های اطلاعاتی ، نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش منطقه تهیه گردیده و نقاط حساس و ناپایـدار ممیزی شده است .
Machine summary:
"در این پژوهش علاوه بر بررسی مکانیسم پدیده لغزش و عوامـل مورفـورژنیکی آن ، شناسـایی پهنـه هـای دارای پتانسیل خطر زمین لغزش انجام خواهد گرفت و درنهایت بااستفاده از سیستم GIS در تلفیق لایـه هـای اطلاعـاتی ، نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش منقطه تهیه و مناطق مسکونی وجاده های ارتباطی در معـرض خطـر نیـز ممیـزی خواهند شد و راهکارهای لازم ارائه خواهد شد.
تاثیرگسل ها درناپایداری دامنه های محدوده مورد مطالعه را می توان به عوامل زیر نسبت داد: الف : رویداد زمین لرزهای دیرینه درراستای گسله های فعال کـه درنزدیکـی آنهـا زلزلـه دارای شـدت وشـتاب بیشتری است بدیهی است که لرزشهای فوق سبب تحریک عناصر وسازندهای سست منطقه می شود.
محل نمونه برداری درصد رس درصد سیلت درصد ماسه بافت خاک جاده اردبیل - آستارا ( گردنه حیران 13 49 ٣٨ لومی ارتفاع ٣١٤٣ متر ) همانطوری که در شکل ٤ ملاحظه می شود، در اثردگرگونی رابطه بین نیروی ثقل و نیـروی سـایش ( بـه دلیـل نفوذ آب ) ابتدا برشی درطول محور بحرانی ( سطح لغزش چرخشی یا دایره ای که گاه بصورت سطح مستقیم ، پلانش در می آید) ایجاد شده سپس حرکت به طرف پایین شروع گردیـده اسـت .
دراین تحقیق با استفاده ازسیستم GIS درتلفیق لایه های اطلاعاتی ،نقشه پهنه بندی خطرزمین لغزش منطقه مورد مطالعه تهیه شده است .
در این راستا نقشه پهنه بندی پتانسیل خطرزمین لغزش منطقه تهیه شده و بخش های حساس که درمعرض خطر قرار دارند،تعیین شده اند."