Abstract:
در این مقاله تلاش شده است با تمسک به تنوعات فلسفه سیاسی مدرن، الگوهایی که هر یک
به نحوی مستعد پذیرش ایده گفتوگوی تمدنها هستند، طبقهبندی شوند. این الگوها در
قالب سه دسته نظریه «لیبرالی مصلحت جویانه»، «لیبرالی متکی بر پیوند اخلاقی» و
«غیرلیبرالی متکی بر همبستگی سیاسی» قابل طرح هستند. هابرماس، گادامر، باختین و
فیلسوفان اجتماعگرا نظریهپردازانی هستند که میتوانند ذیل این تقسیمبندیها مورد
مطالعه قرار گیرند.
بخش دوم مقاله به بررسی الگوهای پدید آمده در عرصه ارتباطات طی سه دهه پایانی قرن
بیستم و توصیف مختصر ویژگیهای هر یک اختصاص دارد. نظم پارادایمی نخست عمدتا
دربرگیرنده یک الگوی نقاد به نظم سرمایهدارانه در عرصه جهانی است، الگوی پارادایمی
دوم به روایت هابرماس از ارتباط قرابت بیشتر دارد و الگوی سوم به مبانی نظری
اجتماعگرایان نزدیک میشود.
بخش سوم مقاله در پی آن است که به اعتبار نظریهها و سرمشقهای مطرح شده به وجوه
عمده فلسفی و سیاسی که ایده گفتوگوی تمدنها را به نظریه علمی نزدیک میکند،
بپردازد. بر این اساس میتـوان پیوندهای بیشتری میان اندیشههای «اجتماعگرا» و
ایده «گفتوگوی تمدنها» برقرار کرد.
Machine summary:
"منابع احمدی، بابک (1380) ساختار و هرمنوتیک، تهران، گام نو باختین، میخاییل و دیگران (1373) سودای مکالمه، خنده، آزادی: میخاییل باختین، ترجمه محمد جعفر پوینده، ویراستار رضا خاکیانی، تهران، شرکت فرهنگی هنری آراست بزرگی، وحید (1377) دیدگاههای جدید در روابط بینالملل: تأویلشناسی، پانوگرایی، نظریه انتقادی، تهران، نشر نی بشیریه، دکتر حسین (1377) «از دیالکتیک تمدنها تا دیالوگ تمدنها»، گفتمان: فصلنامه سیاسی، اجتماعی، شماره سه بهشتی، حسینی سیدعلیرضا (1380) بنیاد نظری سیاست در جوامع چند فرهنگی، انتشارات بقعه، تهران خاتمی، سیدمحمد (1377) از دنیای شهر تا شهر دنیا (سیری در اندیشه سیاسی غرب)، چاپ ششم، تهران، انتشارات طرح نو قزلسفلی، محمدتقی (1381) «در زیست جهان گفتوگو» گزارش گفتوگو، شماره 26 گادامر، هانس گئورگ (1377) زبان به مثابه میانجی تجربه هرمنوتیکی، در هرمنوتیک مدرن: گزینه جستارها، نیچه و دیگران، ترجمه بابک احمدی و دیگران، تهران نشر مرکز لچت، جان (1377) پنجاه متفکر بزرگ معاصر، از ساختارگرایی تا پست مدرنیته، ترجمه محسن حکیمی، تهران، انتشارات خجسته لسناف، مایکل، ایچ (1378) فیلسوفان سیاسی قرن بیستم، ترجمه خشایار دیهیمی، نشر کوچک، تهران مک اینتایر، السدیر (1381) «فضایل، وحدت حیات بشری و مفهوم سنت»، ترجمه ابوالقاسم شکری از مدرنیسم تا پست مدرنیسم، لارنس کهون، ویراسته عبدالکریم رشیدیان، نشر نی، تهران منوچهری، عباس (1380) نظریه نزاع و نظم گفتوگوئی، در نامه فرهنگ: فصلنامه تحقیقاتی در مسائل فرهنگی و اجتماعی، سال یازدهم، دوره سوم، شماره 2، تابستان هابرماس، یورگن (1380) جهانی شدن و آینده دموکراسی: منظومه پساملی، ترجمه کمال پولادی، تهران، نشر مرکز هابرماس، یورگن (1381) «پایان تبعیض، آغاز مدارا»، سخنرانی در انجمن حکمت و فلسفه، گزارش گفتوگو، سال دوم، شماره 26، مرکز بینالمللی گفتوگوی تمدنها، خرداد هانتینگتون، ساموئل پی (1378) برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی، ترجمه محمدعلی حمید رفیعی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی هولاب، رابرت، یورگن هابرماس (1375) نقد در حوزه عمومی، ترجمه دکتر حسین بشیریه، نشر نی، تهران Bakhtin , M."