Abstract:
یکی از مولفههای اصلی رسالت آموزش عالی پژوهش است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است، چرا که پژوهش با نوآوری رابطه مستقیم دارد و به همین دلیل نه تنها در حفظ و بقا جوامع بلکه در توسعه و پیشرفت آن نقش کلیدی ایفا خواهد کرد. بنابراین توجه به مهارتهای پژوهش و آموزش اصولی آن در آموزش عالی ضروری به نظر میرسد. از این رو محققان در این مقاله درصدد بررسی وضعیت مهارتهای پژوهشی در مقاطع مختلف تحصیلی برآمدند. از آنجایی که روشهای پژوهش در رشته های مختلف متفاوت است، جامعه پژوهش در رشته علوم انسانی محدود شد. این پژوهش به لحاظ ماهیت جزء پژوهشهای کمی و از نظر گردآوری دادهها جزء پژوهشهای توصیفی- پیمایشی به شمار میرود. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان مقاطع تحصیلی مختلف دانشگاه مازندران میباشد که با روش نمونه گیری در دسترس، 102 نفر از دانشجویان سطوح مختلف به دو صورت نمونه گیری سهل الوصول و نمونه گیری افراد داوطلب انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید؛ مولفهها و شاخصهای مربوطه با توجه به مطالعات پیشین تحلیل و استخراج شد و ضریب پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 98/0 به دست آمد. بعد از جمع آوری داده ها با عنایت به تکنیک های اماره استنباطی از طریق آزمون تفاوت میانگین (ANOVA) برای مقایسه مهارتها و برای تعیین تفاوت میانگین بین گروه ها از آزمون توکی و آزمون لون، در سطوح مختلف تحصیلی استفاده گردید. نتایج حاکی از آنست که مهارتهای پژوهشی از قبیل تفکر انتقادی، دانش و مهارت پایه، مسئله یابی و مسئله سازی، پیشینه یابی، مطالعه و درک مطلب، جمع آوری اطلاعات، مهارت نگارش و در نهایت ارائه و ارزیابی نتایج پژوهش در دانشجویان دکتری تفاوت معناداری با کارشناسی ارشد و کارشناسی دارد.
Research is an essential component of the
mission of higher education that nowadays it is
very important issue, because research directly related
to innovation. It not only will play a key role in the
preservation and survival of the communities, but also
in the development and progression of it. So pay
attention to the skills ofresearch and teaching in higher
education is necessary. The researchers in this paper seek
to examine the state of academicresearch skills in different
levels of education. Since procedures vary from study to
study, the study population was limited in the humanities
fields.This research is quantitative research in nature and
from data collectionpoint of view is a descriptive
research. The population of this study is students
with different educational levels in Mazandaran
University, 102 students from different levels a
questionnaire was used, relevant variables and
parameters analyses according to previous studies and
reliability coefficient of the questionnaire using
Cronbach's alpha was determined 98/0. After
collecting data with regard to the inferential statistic
techniques to test the mean differences (ANOVA) to
compare skills and to determine the mean
differences between groups Tukey test and Leuven
test were used in different levels of students.
Results indicate that research skills such as critical
thinking, knowledge and basic skills, problem-finding
and problem-making, reading and comprehension,
gathering information, writing skills and, ultimately,
deliver and evaluating the results havesignificant
difference in doctoral students with a master's and
bachelor’s students.
Machine summary:
سؤالات پژوهش ١- آيا مهارتهاي پژوهشي در سه مقطع تحصيلي علوم انساني در دانشگاه مازندران تفاوت معناداري دارند؟ ٢- اهميت مهارتهاي پژوهشي از حيث توجه در بين دانشجويان مقاطع مختلف تحصيلي رشته هاي علوم انساني در دانشگاه مازندران چگونه است ؟ 38 دوفصلنامه مطالعات برنامه درسي آموزش عالي، سال ٥، شماره ٩، بهار و تابستان ١٣٩٣ روش پژوهش اين پژوهش به لحاظ ماهيت جزء پژوهش هاي کمي و از نظر روش گرد آوري داده ها جزء پژوهش هاي توصيفي – پيمايشي به شمار مي رود.
پاسخ به سئوال دوم : اهميت مهارتهاي پژوهشي از حيث توجه در بين دانشجويان مقاطع مختلف تحصيلي رشته هاي علوم انساني در دانشگاه مازندران چگونه است ؟ براي پاسخ به اين پرسش ، هريک از مهارتهاي استخراج شده در بخش پيشينه مورد بررسي قرار گرفت : ٢-١- آيا مهارت تفکر انتقادي در ميان دانشجويان سطوح مختلف تحصيلي با يکديگرتفاوت معناداري دارد؟ جدول ٨: آزمون تفاوت ميانگين (ANOVA ) مهارت تفکر انتقادي بر حسب مقطع تحصيلي مجموع درجه ميانگين آزمون آناليز سطح مربعات آزادي مربعات واريانس معناداري بين گروهي ٣٦٨٩,٢٠٢ 2 1844,601 97,406 .
جدول ١١: آزمون T٣ دنت براي تعيين تفاوت ميانگين دانش و مهارت پايه پژوهش در سطوح مختلف تحصي 42 دوفصلنامه مطالعات برنامه درسي آموزش عالي، سال ٥، شماره ٩، بهار و تابستان ١٣٩٣ مقطع (I) مقاطع (J) تفاوت ميانگين خطاي سطح ٩٥% فاصله اطمينان استاندارد معناداري کرانه کرانه ميانگين پاييني بالايي کارشناسي ارشد ١٥,١٠٤-* ١,٣٥٣ ٠٠٠/.