Abstract:
بسیاری قرن بیستم را قرن انقلابها می دانند. از این رو تلاشهای نظری و تجربی گسترده ای در باب شناخت چرایی پیدایی انقلابها صورت گرفته است. اما با وجود اهمیت فراوان پیامدهای ناشی از انقلابها، ادبیات مربوط به بحث پیامدهای انقلاب کم و در مراحل ابتدایی است و نیاز به کوششهای نظری و تجربی گسترده ای دارد. مقاله حاضر در پی تلاشی نظری برای صورت بندی پیامدهای انقلاب از دیدگاه پوپر است. به نظر برخی اندیشمندان پوپر یکی از متفکران تاثیرگذار قرن بیستم بوده است. نظریه او در باب مهندسی اجتماعی گام به گام یا همان اصلاحات در تقابل با مهندسی اجتماعی تمامیت گرا و انقلابی طرح شده است. اما در آثارش نظریات او درباب پیامدهای انقلاب به وضوح مشخص نشده است. در این جستار کوشش می شود ابتدا نظریات گوناگون در باب پیامدهای سیاسی طرح شود و سپس نظریه پوپر صورت بندی گردد.
پوپر از جمله فیلسوفانی بود که با هر گونه دگرگونی بنیادی و سریع اجتماعی مخالفت می کرد. از نظر او هیچ اندیشه انقلابی نمی تواند جامعه را به خیر و سعادت عمومی رهنمون گردد و در پس اندیشه ها و اقدامات انقلابی افکاری ایده آلیستی قرار گرفته است و سرابی بیش نیست . او نشان می دهد که چگونه انسانهایی حتی نیک سیرت تنها به خاطر این که قصد ایجاد جامعه ای آرمانی را داشته اند به شخصیت هایی دیکتاتور مآب و اقتدارگرا تبدیل شده اند. بطور کلی پوپر نیز مانند تعداد قابل توجهی از نظریه پردازان انقلاب پیامدهای سیاسی انقلابها را منفی ارزیابی می کند و نتیجه انقلابها را، بر خلاف جامعه مطلوبی که ایدئولوژی انقلابها به تصویر می کشند، ظهور حکومتهای اقتدار گرا و همچنین از میان رفتن آزادی بیان می داند.
Many consider the 20th century as the century of revolutions. Hence many theoretical and empirical efforts have been made to recognize the causes of revolutions. But beside great significance of revolutions' consequences، its literature is in its first steps and needs more theoretical and empirical efforts. Present article is going to provide a theoretical study of formalization of revolutions' consequences in Popper’s view. Some regard Popper as the most effective thinker of the 20th century. His theory was on piecemeal social engineering or reforms against comprehensive and revolutionary social engineering. But his theories on revolutions' consequences haven’t been expressed in his books clearly. This study is going to provide various theories on political consequences and to formalize Popper’s theory. Popper was one of the philosophers who rejected any violent holistic social change. In his point of view no revolutionary thought could lead a society to public welfare، and idealistic thoughts are behind revolutionary thoughts and actions. He shows that how good mannered people who intended to create a utopian society have been changed into authoritative dictators. Generally، Popper as well as many other theorists evaluates the political consequences of revolutions negatively and believes that revolutions lead to emerging authoritative governments and destroy freedom of speech، in contrast with the ideal society illustrated by revolutionary ideology.
Machine summary:
ازآنجاکه نظريات پوپر ازجمله نظرياتي است کـه بـر پيامـدهاي سياسـي تأکيـد مي کند، ازاين رو سعي مي شود در اين مقاله ابتدا به مروري بر نظريات مطرح بـا ايـن دسته از پيامدها بپردازيم و سـپس نظريـه پـوپر را دربـارة پيامـدهاي انقـلاب طـرح مي کنيم .
پوپر در کتاب «جامعه باز و دشمنانش » و همچنين «حدس ها و ابطال ها» به صورت مبسوط استدلال مي کند که کـنش هـاي انسـان داراي پيامـدهاي ناخواسـته زيادي است و حتي نهادها و سنت هايي که درنتيجه اعمـال آگاهانـه و عمـدي بشـر پديد آمده اند محصول فرعي و غيرمستقيم و غالبا ناخواسته چنين اعمـالي هسـتند، و اين پيامدهاي ناخواسته هنگامي که مهندسي هاي کـلان اجتمـاعي صـورت مـي گيـرد بسيار گسترده و پيش بيني ناپذيرترند (يوسا، ١٣٨٢: ٨٧٥؛ پوپر، ١٣٧٥).
٢. مي توان براي اطلاع بيشتر به اين منابع نگاه کرد: ـ آرنت ، هانا (١٣٨١)، انقلاب ، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران : انتشارات خوارزمي ؛ ـــ دوتوکويــل ، الکســي (١٣٨٣)، تحليل دموکراســي درآمريکا، ترجمــه رحمت الله مقدم مراغه اي ، تهران : شرکت انتشارات علمي و فرهنگي ؛ ـ دوتوکويل ، الکسي (١٣٨٨)، انقلاب فرانسه و رژيم پـيش ازآن ، ترجمـه محسـن ثلاثـي ، تهران : نشر مرواريد؛ - Foran,John,and Jeeff Goodwin (1993), "Revolutionary Outcomes in Iran and Nicaragua", War, and the Limits of Social Transformation, Theory and society, Vol. 22, pp.