Abstract:
برای درک و تحلیل ماهیت توسـعه سیاسـی، بـه ویـژه بـا رویکـرد مقایسـه و طبقه بندی نظا های سیاسی، تمرکز بر پدیدة فرهنگ سیاسـی نخبگـان بسـیار مهم است . به عبارت دیگر توسعه یـافتگی یـا توسـعه نیـافتگی سیاسـی ارتبـاط نزدیکی با ایدئولوژی و نگرش نخبگان سیاسی دارد، به گونـه ای کـه تغییـر در آنها بر روند توسعه سیاسی موثر است . گرچه توان نظام سیاسی بـرای تحقـق بخشیدن به مولفه های توسعه سیاسی، بیارتباط با فرهنگ سیاسی عامه نیست ، لیکن نگرش ، احساسات و شناخت نخبگـان در تقویـت یـا تضـعیف عناصـر توسعه سیاسی، نقش بسیار موثرتری در مقایسه با فرهنگ سیاسی عامه دارد.
Machine summary:
"٣. به رغم توانایی نخبگان سیاسی این دوران در تأمین بعضی آزادیهای سیاسی در چارچوب قانون اساسی برای تشویق مشـارکت همگـانی (بشـیریه ، ١٣٨٣: ٨٠٩) نشریه ها و کتاب ها، به ویـژه بـا رویکـرد انتقـادی، چنـدان مجـال حضـور نیافتنـد و درعوض در ابتدای دولت خاتمی فعالیـت آنـان زیـاد شـد (افتخـاری، ١٣٧٨: ٣٥)؛ اگرچه با اجازه رسمی دولت ، نشریه های فراوانی منتشر شدند که بسـیاری از آنهـا را میتوان غیرمذهبی خواند و حتی بعضی از نشـریه هـا، نظیـر «ایـران فـردا»، «کیـان »، «آدینه »، «دنیای سخن »، «تکاپو» و «گفت وگو» کـه تقریبـا ارگـان گـروه هـای بیـرون حاکمیت محسوب میشدند و روزنامه های «سلام » و «جهان اسلام » که بـه مخالفـان درون حاکمیت ، یعنی جناح چپ تعلق داشتند، اجـازه نشـر پیـدا کردنـد (قبـادزاده ، ١٣٨١: ١٣٣)؛ ولی در مجموع تعداد نشریه ها و جرایدی که دیدگاه های انتقادی و یـا مخالف را منعکس میکردند، معدود بـود و امکـان مـانور چنـدانی برایشـان وجـود نداشت .
به رغم دستاوردهای مثبت فشارهای خارجی و تحریم ها کـه عمـدتا امریکـا در عرصه بین المللی بر کشور ما، به ویژه در دوره احمدی نژاد، تحمیل م کنـد ـاز قبیـل پیشرفت های نظامی و علمی و پزشکیـ نباید آثار و جنبه های منفی آن را، به ویـژ از دیدگاه توسعه سیاسی، نادیده گرفت ؛ ایـن فشـارها رشـد جامعـه مـدنی و درنتیجـه توسعه سیاسی را کند کرده و مانع رشد ویژگی های توسع خواهانـه در دولـت شـده است و ویژگیهای غیرتوسعه ای دولت مثل عدم شـفافیت و مسـئولیت نپـذیرفتن و فرصـت طلبـی را بـه سـطح جامعـه انتقـال داده و باعـث رشـد نهادهـای اقتصـادی غیرتوسعه ای چون بازاریان و تجار و بورس بازان و ران خواران شـده اسـت ؛ عامـل افزایش واکنش های تند در مقابل انتقادات و خواس هـای جوامـع مـدنی و سیاسـی بوده است ؛ دست تندروها را در محدود کردن آزادیهای فـردی و اجتمـاعی بـازتر کرده تا بتوانند با رشد نهادهـای مـدنی غیردلخـواه خودشـان ، ازجملـه روزنامـه هـا، انجمن ها و جریان های فکری، برخوردهای حذفی کنند (امیراحمدی، ١٣٨١: ٩٩)."