Abstract:
هدف : هدف این پژوهش شناسایی الگوی رشد علم ایران در حوزه علوم طی سال های ١٩٨٠تا٢٠١٠ (سه دهه ) است . روش : پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش روندپژوهی و بر پایه تحلیل سریهای زمانی انجام گرفته است . جامعه پژوهش شامل همه تولیدات علمی نمایه شده ایران در نمایه استنادی علوم (SCI) در سال های ١٩٨٠تا٢٠١٠ است . تعداد کل تولیدات علمی ایران در حوزه علوم طی دوره موردمطالعه بیش از نود هزار مدرک است که به شیوه سرشماری تمامی آنها موردمطالعه قرار گرفتند. یافته ها: بر پایه تحلیل سریهای زمانی و با استفاده از نرم افزار آماری R الگوی رشد علم ایران شناسایی گردید و بر پایه الگوی حاکم ، روند رشد علم ایران پیش بینی شد. طبق یافته های پژوهش ، الگوی رشد علم ایران لجستیکی بوده است . همچنین ر طی سال های موردبررسی تولید علم ایران روند رشد سالیانه یکنواختی نداشته و نرخ رشد سالیانه تولید علم ایران در دهه اول منفی و در دهه دوم مثبت و پایین ، ولی در دهه سوم مثبت و بالا بوده است . متوسط نرخ رشد سالیانه تولید علم ایران در این مدت تقریبا پانزده درصد بوده است . بررسی الگوهای رشد علم و کاربرد آنها در سطوح ملی و بین المللی و نیز عوامل اثرگذار بر فرازوفرود این رشد نشان داد که فرضیه پرایس مبنی بر رشد نمایی علم با مقدار ثابت دوبرابری تولید علم هر پانزده سال یک بار، در مورد تولید علم ایران به طور کامل تایید نشد و مقدار ثابت رشد مدنظر پرایس مبهم بوده و نیاز به تجدیدنظر دارد.
Machine summary:
بنابراین ، هدف اساسی این پژوهش شناسایی الگوی رشد علم ایران در حوزه علوم طی سال های ١٩٨٠تا ٢٠١٠ است .
مرور اجمالی پژوهش های انجام شده در مورد الگوی رشد علم حوزه های مختلف معطوف به مواردی از این قبیل بوده است : - نویسنده / نویسندگان و سال مطالعه ، - رشته خاص موردمطالعه (شیمی، فیزیک ، زیست شناسی، ریاضیات ، جامعه شناسی ، کشاورزی، پزشکی ) - نوع واحدهای اساسی تحلیل که دربردارنده نمونه توزیع هستند: (مجله ، چکیده ، مقاله ، استناد و نوع خاص مدرک شامل کتاب ، پایان نامه و ...
(Rahbardar,2010) جامعه آماری این پژوهش عبارت است از: همه تولیدات علمی نمایه شده ایران در نمایه استنادی علوم (SCI)٤ در سال های ١٩٨٠تا ٢٠١٠.
در اینجا این مراحل دنبال شده تا الگوی رشد مناسب تولیدات علمی ایران در حوزه علوم طی سال های موردبررسی (١٩٨٠ تا ٢٠١٠) شناسایی گردد.
/ در نمودار شماره ٢ روند رشد علم ایران در سال های ١٩٨٠تا ٢٠١٠ نشان داده شده است .
آمار میزان تولید علم ایران به همراه نرخ رشد سالیانه در حوزه علوم طی سال های ١٩٨٠تا٢٠١٠ (رجوع شود به تصویر صفحه) در فرضیه پرایس چند نکته اهمیت دارد که باید مورد توجه قرار گیرد تا معلوم شود این فرضیه که در زمان خود یک نظریه علمی مبتنی بر شواهد تجربی بوده است آیا در حال حاضر در مورد رشد علم ایران نیز مصداق دارد یا خیر.
نتایج بررسی و مقایسه نرخ رشد سالیانه تولید علم ایران در دهه های مختلف در جدول ٣ نشان داده شده است .
نتیجه نتایج این پژوهش نشان داد که الگوی رشد علم ایران در حوزه علوم طی سال های ١٩٨٠تا ٢٠١٠ از الگوی رشد لجستیکی پیروی کرده است .