Abstract:
سنیگری دوازدهامامی، از جمله جریانهای فکری معتدل اسلامی به شمار میرود که همۀ امامان دوازدهگانۀ شیعه( را به عنوان امام خویش پذیرفتهاند. دیدگاه این جریان دربارۀ مسئلۀ مهدویت امام دوازدهم و موعود آخرالزمان بودن ایشان، امری است که شاید در نگاه نخست پذیرفته تلقی شود؛ اما واقعیت آن است که سنیان دوازدهامامی بر سر آن اتفاق نداشته و قائل به دو دیدگاه متفاوت شدهاند.نوشتار حاضر درصدد است در کاوشی نو، با بررسی توصیفی _ تحلیلی دیدگاههای سنیان دوازدهامامی برجسته، دیدگاههای آنان را دربارۀ حضرت حجت بن الحسن( و مهدویت ایشان تبیین کند. بررسی این مسئله، افزون بر یاریرساندن به شناخت جایگاه امام مهدی( در میان جریانی اعتدالی در جهان اسلام با ماهیتی سنی، دروازهای جدید به روی طرفداران تقریب میان مذاهب اسلامی و نزدیکی میان اهلسنت و تشیع خواهد گشود. کاوش در اندیشههای مهدوی سنیان دوازدهامامی، نشان از آن دارد که همگی امامت ایشان را میپذیرند، اما در تطبیق موعود آخرالزمان بر حضرت، میان آنان دودستگی وجود دارد. گفتنی است موعود ندانستن امام دوازدهم شیعیان از سوی برخی از سنیان دوازدهامامی، از نیکی، احترام و عظمت ایشان نزد آنان نکاسته است.
Machine summary:
"وی در آخرین فصل از کتاب مطالب السؤول با اعتقاد به جمع بودن تمامی صفات و دلالات مصلح آخر الزمان در امام دوازدهم، مهدی موعود را همان فرزند امام حسن عسکری( دانسته و برای اثبات این امر از بزرگان اهلسنت مانند ابوداوود، ترمذی، مسلم، بخاری، ثعلبی و دیگران روایاتی نقل نموده و مجموع آنها را صحیح و صریح در این امر میداند که مهدی از فرزندان فاطمه(، پیامبر(، از عترت و اهلبیت اوست و این نشانهها تنها با اوصاف و مشخصات امام دوازدهم شیعیان مطابقت دارد (ابنطلحه، 1419: 312-314).
این اندیشمند سنی قرن هشتم در ادامه قول شیعۀ امامیه را به عنوان قول خلاف آورده است، اما در نهایت نظر جمهور مسلمین را چنین بیان میدارد که مهدی در آخرالزمان ظهور خواهد کرد، او فاطمی نسب بوده و کسی غیر از محمد بن الحسن( است؛ چرا که بنابر روایات باید نام موعود و پدرش همنام رسول خدا( بوده و در مدینه به دنیا آمده باشد، 1 که درباره امام دوازدهم شیعیان( چنین نیست (همو: 189).
این عالم سنی مذهب تبریز دربارۀ حضرت حجت بن الحسن( بیشتر به نقل گفتار جامی در مورد ایشان پرداخته، در آخر در دفاع از طولانی شدن عمر حضرت، نمونههایی چون نوح، لقمان و خضر( را مثال زده، اعتقاد اهلسنت را آن دانسته است که وی امام عادلی از فرزندان فاطمه( است که خداوند در زمان مورد نظر خود برای یاری دینش او را خلق خواهد نمود (همو: 392)."