Abstract:
برخی شواهد حاکی از آن است که در شرایط کنونی جامعه ایران ، شـکاف هـای مختلـف نسـلی ، سیاسی ، فرهنگی و... در حد قابل ملاحظه ای بروز کرده اسـت کـه مـی توانـد موجـب بیگـانگی اجتماعی شود. از طرف دیگر، دست کم از منظر کارکردگرایانـه ، دیـن نقـش مـوثری در تقویـت ارتباط افراد با جامعه ایفا می کند. هدف این مقاله بررسی میزان احسـاس بیگـانگی اجتمـاعی در بین دانشجویان و رابطه آن با دینداری است . این بررسـی بـر اسـاس داده هـای حاصـل از یـک پژوهش پیمایشی در بین نمونه ٣٧٠ نفری از دانشجویان دانشگاه تربیت مـدرس صـورت گرفتـه است . یافته های تحقیق حاکی از میزان بالایی از احساس بیگـانگی در بـین پاسـخگویان اسـت . طبق نظریه های کارکردگرایانه دین ، دینداری عامل کاهندة بیگانگی اجتماعی است .
Machine summary:
بررسی رابطه دینداری و بیگانگی اجتمـاعی (مـورد مطالعـه : دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس ) 3 سیدحسین سراج زاده ١ * رضوان قصابی ٢ * سولماز چمنی چکیده برخی شواهد حاکی از آن است که در شرایط کنونی جامعه ایران ، شـکاف هـای مختلـف نسـلی ، سیاسی ، فرهنگی و...
بـه همـین دلیـل مفاهیمی که در این فرضیات بـه عنـوان متغیرهـایی دینـداری و بیگـانگی اجتمـاعی در نظـر گرفته می شدند، غالبا فاقد یک مقیاس مناسب و استاندارد بـرای سـنجش دقیـق آن مفـاهیم بودند، از جمله اینکه برای سنجش دینداری ، تنها از یک سنجه (به طور مثال اعتقاد به وجود خداوند یا علاقه به شرکت در جلسات مذهبی ) استفاده شده است .
از سـوی دیگـر صـاحب نظـران ایـن پـارادایم فکـری تقریبـا در خصـوص بیگانگی اجتماعی اتفاق نظر دارند و در خصـوص روابـط میـان دیـن و بیگـانگی اجتمـاعی نگرش واحـدی داشـته و غالبـا از مـذهب بـه عنـوان عامـل کاهنـدة بیگـانگی اجتمـاعی یـاد می کنند، بنابراین از این دستگاه نظری به عنوان چارچوب نظری بحث برای تبیـین فرضـیات تحقیق استفاده خواهیم کرد.
در عین حال باید توجه داشت که دین با وجود آنکه فرد را به نظام اجتماعی ، هنجارها و ارزش هـای آن پیونـد مـی دهـد و مـانع از بیگانگی فرد از نظام هنجاری اجتماع می گردد، در عین حال عاملی مؤثر برای القای جهـان اجتماعی به عنوان پدیده ای بیرون از فرد است و می تواند عامل از خود بیگانگی تلقی گردد و انسان را از نقش خود در ساخت و تغییر جهان منحرف سازد.