Abstract:
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل میزان توجه به ابعاد هفت گانه اهداف مصوب در کتاب های درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران است. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بوده و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه کتاب های درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه در سال تحصیلی 93- 1392 است که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه گیری صرف نظر شده، کل آن ها به عنوان نمونه در نظر گرفته شده اند. ابزار اندازه گیری چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. عمده ترین نتایج پژوهش بیان گر آن است که: 1. از مجموع 2656 مرتبه توجه به ابعاد هفت گانه اهداف مصوب، پایه اول با 637 فراوانی یا 24 درصد، پایه دوم با 634 فراوانی یا 9/23 درصد، پایه سوم با 508 فراوانی یا 1/19 درصد و پایه چهارم با 877 فراوانی یا 33 درصد؛ به ابعاد و مقوله های مورد بررسی پرداخته اند. 2. بعد فرهنگی و هنری با 730 فراوانی یا 5/27 درصد، بیش ترین و بعد اقتصادی با 71 فراوانی یا 7/2 درصد، کم ترین توجه را به خود اختصاص داده اند.
The aim of the present study is to analysis the content of persian literature textbooks based on approved seven-goal dimention in Iranian high schools. Its method is descriptive with content analysis. The population of the study is the textbooks of Persian literature in high school in the 1392-93 academic year that with regard to research’s nature and limitation in numbers of textbooks، all of them have been selected as the study sample. The data gathering tool is check list which was made by researcher. The research results were analyzed by Indicators of descriptive statistics. The main results indicate that: 1. from total 2656 frequencies consider to approved seven-goal dimensions، first grade with 637 frequencies or 24%، second grade with 634 frequencies or 23.9%، third grade with 508 frequencies or 19.1% and forth grade with 877 frequencies or 33%، considered the mentiond dimentions. 2. The Artistic and cultural dimension with 730 frequencies or 27.5% located in the highest rank and the economic dimension with 71 frequencies or 2.7% is the lowest rank.
Machine summary:
تحلیل محتوای میزان توجه به ابعاد هفت گانۀ اهداف مصوب در کتاب های درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران Content Analysis of Persian Literature Textbooks of High School based on Approved Seven-Goal Dimentions حسن نجفی ١.
در بررسی پیشینۀ پژوهش مشخص شد که تاکنون مطالعه ای در زمینۀ بررسی میزان توجه به ابعاد هفت گانۀ اهداف مصوب در کتاب های درسی ادبیات فارسی دورة متوسطه ایران انجام نشده است ؛ اما پژوهش های متعددی در حوزة اهداف مصوب انجام شده است که در این مطالعات یا عمدتا به بررسی میزان تحقق اهداف دورة متوسطه از دیدگاه دبیران و دانش آموزان پرداخته اند (مانند: دباغ کرمانی، ١٣٩٠؛ هاشم زاده ، ١٣٨٧)، یا به تحلیل میزان انطباق اهداف راهنمای برنامه های درسی با اهداف مصوب (مانند: یزدانی و حسنی، ١٣٩٠)، یا اهداف مصوب را از جهت قابلیت اجرایی داشتن و سنجش میزان مطلوبیت تحقق ، بررسی کرده اند (مانند: پارسا، ١٣٨٧؛ کریم پور، ١٣٨٠) و یا با نگرش پرداختن به بعد سیاسی بررسی شده اند (مانند: قاضی جرار٣، ٢٠١٤؛ مری ٤، ٢٠١٢؛ ریوللی ٥، ٢٠١٠).
در جدول شمارة سه ، مجموع فراوانی و درصدهای مربوط به مقوله های علمی و آموزشی در کتاب های مورد بررسی به تفکیک پایۀ تحصیلی آمده که به شرح ذیل است : (رجوع شود به تصویر صفحه) سؤال چهارم : به چه میزان در محتوای کتاب های درسی ادبیات فارسی دورة متوسطه نسبت به بعد فرهنگی و هنری اهداف مصوب در سال ١٣٩٢ توجه شده است ؟ تحلیل کتاب های مورد بررسی نشان میدهد که در مجموع ، ٧٣٠ مرتبه به بعد فرهنگی و هنری اهداف مصوب توجه شده که میزان آن در هر یک از کتاب ها متفاوت است .