Abstract:
برزینکا، از صاحبنظران برجسته عصر کنونی است که دیدگاههای وی در زمینه فلسفه تربیت، تربیت و بهویژه اهداف و ابزارهای تربیت، مورد توجه بسیاری از علاقمندان این حوزه قرار گرفته است. از سوی دیگر، یکی از اقدامات اساسی که اخیرا توسط وزارت آموزش و پرورش صورت گرفته است، توجه به اصلاحات تربیتی در نظام آموزش و پرورش میباشد که حاصل آن، تدوین مبانی بنیادین سند تحول نظام تربیت جمهوری اسلامی ایران است که توسط صاحبنظران عرصه تعلیم و تربیت تدوین و منتشر گردیده است. هدف از مقاله حاضر، بررسی و مقایسه اهداف تربیتی و چگونگی آن از دیدگاه برزینکا از یکسو و مبانی سند تحول بنیادین از سوی دیگر میباشد. بدین منظور، به بررسی دیدگاههای مذکور در زمینه اهداف تربیت و بازیایی شباهتها و تفاوتهای آنها پرداخته شده است. برای بررسی تطبیقی دیدگاههای مورد نظر از روش تحقیق تطبیقی بردی استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که شباهتهایی در دیدگاههای برزینکا و مبانی سند تحول در زمینه اهداف آموزشی وجود دارد؛ از جمله اینکه در هر دو مورد، فرد و جمع مورد توجه میباشند، اهداف تربیتی با سایر ابعاد اجتماع مرتبط است، جنبههای مختلف تربیت مورد توجه قرارگرفته است، و بهبود شخصیت فرد مورد نظر میباشد؛ تفاوتهایی نیز همچون تفاوت در توجه به بعد مذهبی اهداف تربیت، تفاوت در میزان تاکید بر فرد و اجتماع، تفاوت در میزان تاکید بر انتخابی یا الزامی بودن اهداف تربیت، و تفاوت در توجه به بعد زیباییشناختی تربیت به چشم میخورد.
Machine summary:
"بررسی تطبیقی اهداف تربیتی از دیدگاه برزینکا و مبانی سند تحول بنیادین نظام تربیت جمهوری اسلامی ایران 1 علیرضا صادقزاده قمصری 2 معصومه رمضانی 3 چکیده برزینکا، از صاحبنظران برجسته عصر کنونی است که دیدگاههای وی در زمینه فلسفه تربیت، تربیت و بهویژه اهداف و ابزارهای تربیت، مورد توجه بسیاری از علاقمندان این حوزه قرار گرفته است.
در این زمینه، سؤالاتی بدین ترتیب مطرح میشود: آیا اهداف تربیت مشخصشده برای دانشآموزانی که قرار است به آن دست یابند، قابل درک است؟درک آنها وابسته به چه شرایطی است؟ آیا چنین شرایطی وجود دارد؟ اگر هدف تربیتی تحقق یابد، چه شرایط مطلوب دیگری باید کسب شود؟ در میان، نتایج احتمالی اهداف تربیتی، تأثیراتی هستند که نتیجه اهداف تربیت هستند؛ اما الزاما توسط افراد درک نشدهاند (برزینکا، 1997م، ص156ـ162).
بازیابی تفاوتها و شباهتهای موجود میان اهداف تربیت از نظر برزینکا و مبانی سند تحول بنیادین نظام تربیت جمهوری اسلامی ایران در این قسمت با توجه به دیدگاههای مذکور درباره اهداف تربیت، نقاط اشتراک و افتراق آنها مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد: شباهتها ـ دیدگاههای مذکور، تربیت را امری مرتبط با سایر نهادها و ابعاد اجتماع میداند که نمیتوان بدون در نظر گرفتن این ارتباط، اهداف تربیت را تدوین کرد.
بدین معنی که در دیدگاه برزینکا کسب صفات و ویژگیهای روانی و شبکهای از حالات به عنوان هدف اساسی تربیت بیان شده و سایر امور در ارتباط با این هدف خاص مطرح گردیده است؛ اما در سند تحول آمادگی برای تحقق حیات طیبه بهطور خاص و کسب ساحتهای ششگانه تربیت بهطور عام، مبنای اهداف برنامه تربیتی را تشکیل میدهد."