Abstract:
در بین آثار ادبی ، اشعاری - اگرچه اندک- وجود دارند که منحصرا در وصف دما، ساختمان، عناصر و اجزایگرمابه و آداب استحمام سروده شدهاند. در تعدادی از این توصیفات منظوم، شاهد انعکاس تعلیمات عرفانی و آداب و اصطلاحات صوفیه هستیم ؛ بدین طریق که ذهن شاعر پس از ایجاد شباهت بین خانقاه و گرمابه ، کوشیده است تا بیناین مکان و آداب مرتبط با آن، با مراحل اولیه سیروسلوک و برخی از رسوم خانقاهی پیوند برقرار کند و اصطلاحاتی مانند تجرید، ترک، خلوت، فیض ، فتوح و... را فراخور سیر سخن ، در ابیات بگنجاند. در این مقاله ضمن نشان دادن زیباییها و ریزهکاری های ذوقی و فکری در چنین شعرهایی، به بررسی و شرح چگونگی و علل بازتاب برخی از مسائل عرفانی در اشعار توصیفیگرمابه ها پرداخته شده است .
Machine summary:
در تعدادی از این توصیفات منظوم، شاهد انعکاس تعلیمات عرفانی و آداب و اصطلاحات صوفیه هستیم ؛ بدین طریق که ذهن شاعر پس از ایجاد شباهت بین خانقاه و گرمابه ، کوشیده است تا بیناین مکان و آداب مرتبط با آن، با مراحل اولیه سیروسلوک و برخی از رسوم خانقاهی پیوند برقرار کند و اصطلاحاتی مانند تجرید، ترک، خلوت، فیض ، فتوح و...
com مقدمه طهارت جایگاه خاصی در فرهنگ غنی ایرانی دارد و از دیرباز، نزد ایرانیان از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است ؛ به ویژه پس از اسلام که طهارت از شرایط اولیه مسلمانی محسوب میشد؛ زیرا اولین قدم برای انجام فرایض دینی به شمار می آمد؛ بنابراین ،به منظور تسهیلدر امر پاکیزگی ، فضاهای عمومی خاصیبا عنوان «گرمابه » و «حمام» ساخته شد که دارای معماری منحصربه فرد و عناصر و اجزای مخصوص به خود بود، اما پیشینیان به این فضاها تنها به چشم مکانیبرای شست وشو نمینگریستند، بلکه حمام برای آنها محل تجمع های دوستانه ، گفت وگوها و آشناییها بود؛ چنانکه حافظ نیز اشاره کرده است : اگر رفیق شفیقی ، درست پیمان باش حریف حجره و گرمابه و گلستان باش (حافظ شیرازی ١٣٧٦: ٢٧٧) همچنینگرمابه برای قدما محل تفریح و سرگرمی و برگزاری مراسم و جشن های مختلف بود.