Abstract:
مقاله شفاعت اثر مستشرق آمریکایی خانم والری جف هافمن است که در دائره المعارف قرآن لایدن، یکی از دائره المعارف های برجسته و مورد رجوع جهانی پیرامون قرآن کریم منتشر شده است. از آنجا که نقد و ارزیابی اینگونه آثار زمینه آشنایی افکار عمومی با اسلام حقیقی را فراهم می سازد لذا پژوهش حاضر به منظور مشخص نمودن فضای فکری مستشرقان در خصوص آموزه های قرآنی برای پژوهشگران مسلمان به ارزیابی این مدخل پرداخته است. نوشتار پیش رو ضمن اشاره به محتوای مقاله، نظریات نادرست هافمن درباره شفاعت را با استفاده از مصادر معتبر اسلامی و استدلال های متقن در بوته نقد قرار می دهد. در این جستار مشاهده می شود نظریه های ذکر شده با تتبع اندک و سطحی از آیات قرآن و متأثر از مبانی فکری گروهی از اهل تسنن و برگرفته ازبرخی روایات در کتب ایشان بوده که مخالف دلالت های قرآنی و احادیث قطعی صادر شده در این زمینه است .
Machine summary:
مؤلف در این بخش قبل از پرداختن به آیات شــفاعت در قیامت به آیاتی اشــاره میکند که دال بر دعا، طلب مغفرت و ٤ ارزیابی مقاله "شفاعت " در دائرة المعارف قرآن لایدن شــفاعت پیامبر (ص )، خدا و ملائکه بر مؤمنین در زمان حیات ایشــان اســت و این مطلب را زمینه ای برای شفاعت در آخرت میداند.
وی بـه دنبـال آن ، بحـث خلود دوزخیان در قرآن را مطرح کرده و مینویســـد: "طبق آموزه های قرآنی حدود ٣٩ آیه در قرآن است که مجازات در آتش جهنم ابدی خواهد بود (البقره :١٦٢)، گرچه جهنمیان دســت به دامان بهشــتیان میشــوند تا آنان را کمک کنند اما بهشــتیان نمیتوانند زیرا حجابی بین آنها اســت (الاعراف :٤٦) و هیچ نشــانی مبنی بر امکان عبور از یک طرف به طرف دیگر وجود ندارد"(همان جا) او هیچ اشـــاره ای مبنی بر این که ٠١ ارزیابی مقاله "شفاعت " در دائرة المعارف قرآن لایدن این جهنمیان چه کســانی هســتند، ندارد.
p:553) حال جای این سـؤال اسـت آیا تمام فرق اسلامی به کفر ابوطالب (ع ) اذعان داشته اند؟ اگر اثبات شود که وی کافر است ، دیگر چه جای شفاعت است ؟ در مورد کافر دانسـتن ابوطالب (ع ) باید گفت تمام علمای شیعه (امینی، ١٣٨٧ق ، ج ٧، ٣٦٠) و گروهی از دانشـــمندان اهل ســـنت مانند ابن ابی الحدید (ابن ابی الحدید، ١٣٨٧ق ، فصلنامه علمی ـ پژوهشی «تحقیقات علوم قرآن و حدیث » دانشگاه الزهرا(س )، سال ١٣، پیاپی٣١ ٠٣ ج ١٤، ٨٣-٧٠) معتقدند آنچه درباره عدم ایمان ابوطالب گفته شده تهمتی بزرگ است .