Abstract:
دراین مقاله نویسنده سعی دارد با توجه به یکی از اهداف سیاست خارجی جمهوری
اسلامی ایران که آن دستیابی کشوربه جایگاه اول و برتر منطقهای است،محظورات و محدودیتها و عوامل بازدارندۀ داخلی و خارجی در راه رسیدن به این اهداف را بررسی نماید؛
لذا میکوشد تا قید و بندها و عوامل محدودیتزای ناشی از نظام بینا لملل و نظام فرعی
منطقهایرامهمترینمانعچالشزا برایرسیدنبهایفای نقشبرتریمنطقهایایران
معرفی نماید. در این راستا، تلاش نویسنده بر این است که توضیح محدودیتها و موانع
رفتاریساختارنظامبینالمللونظامفرعیمنطقهای رادرچارچوبیکتقسیمبندی
جامع که شامل چهار بخش: تمهیدات نظری، متغیرهای ساختاری، متغیرهای کارگزاری و
واکنشعملینظامبینالمللمیباشدخلاصهنماید.نویسندهبعدازمقایسهوتقابلرابطة
ساختار کارگزار به تعریف جامعی از نظریههای نو و اقعگرایی، نظام جهانی، ساختیابی و
ساختارگراییوسازهانگاری می پردازد. درپایان نویسندهبه ایننتیجهمی رسدکهجمهوری
اسلامیایرانبرایدستیابیبهرسیدنجایگاهاولوبرترمنطقهای،بایدسیاستچند
جانبهگراییمنطقهایرااز طریقاتحادوائتلافسازیباکشورهایمنطقهدرچارچوب
نظمهمگرایی یا کنسرت اتخاذ نماید که مهمترین پیششرط این سیاست رفع سوء
تفاهمات و اصلاح برداشتها از جانب نظام بینالملل و منطقهای میباشد.
Machine summary:
درپایان نویسنده به این نتیجه می رسدکه جمهوری اسـلامی ایران برای دسـتیابی به رسـیدن جایگاه اول وبرترمنطقه ای ،بایدسیاسـت چند جانبه گرایـی منطقـه ای راازطریـق اتحادوائتلاف سـازی باکشـورهای منطقه درچارچوب نظم همگرایی یاکنسـرت اتخاذنمایدکه مهم ترین پیش شـرط این سیاسـت رفع سـوء تفاهمات واصلاح برداشتهاازجانب نظام بین الملل ومنطقه ای می باشد.
کلیـدواژه ها: سـاختار،کارگزار،نظام بین الملـل ،نظریه نظام جهانی ،نظریه نو واقع گرایی ،سیاست بین الملل ،سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران *دکتر سیدجلال دهقانی فیروزآبادی استادیارروابط بین الملل ، دانشگاه علامه طباطبایی دانشنامه حقوق وسیاست ،سال اول ،شماره ۲،بهار۱۳۸۴،ص ص ۶۲ـ۳۷ مقدمه یکــی ازاهــداف وآماج های ملی جمهوری اســلامی ایران ، دســتیابی به جایــگاه اول و ایفای نقش برترمنطقه ای بوده اســت .
بلکه مقصود،توضیح محدودیتهاوموانع رفتاری است که ساختار نظام بین الملل ونظام فرعی منطقه ای ،بر جمهوری اسلامی تحمیل ودیکته می کند.
لــذافهــم ودرکچرایــی وچگونگی محدودیت آفرین نظام بین الملل (اعم ازجهانی ومنطقه ای )برای جمهوری اسلامی ایران مستلزم توضیح و تبیین خصوصیات مادی و غیرمادی آن می باشد: الف .
ویژگیهای غیرمادی اگرچه عناصرمادی قدرت ملی ایران واکنش بازیگران بین المللی ومنطقه ای رابرمی انگیزد،اما بیشترین ومهمترین محدودیتهای ساختاری نظام بین الملل ازویژگیهاوخصوصیات غیرمادی جمهوری اسلامی ناشی می شود.
ماهیت نظام سیاسی ،ایدئولوژی مشروعیت بخش وجهت گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ،نظام بین الملل محافظه کار وکارگزاران بین المللی طرفدارحفظ وضع موجود رابه پیگیری سیاســت محدودســازی درچارچوب الگوی موازنه تهدیدهدایت وترغیب می کند.