Abstract:
برخي محققين، دو مفهوم « تروريسم » و « عمليات استشهادی » را با يك ديگر مرتبط
دانسته و عمليات استشهادي را نيز نوعي تروريسم تلقي م يكنند؛ لذا اين پرسش مطرح
مي شود كه «چه نسبتي بين تروريسم و عمليات استشهادي وجود دارد؟» اين مقاله برآن
است با روش توصيفي – تحليلي، در پاسخ به پرسش فوق مفهوم، شاخص ها و زمينه هاي
ساختاري تروريسم و عمليات استشهادي را توضيح دهد و تمايز عمليات استشهادي با
تروريسم را تبيين نمايد. در اغلب موارد تروريست ها افراد بي گناه را مورد هدف قرار
مي دهند تا پيام خود را به حريف خود و افكار عمومي برسانند. كساني كه در عمليات
تروريستي كشته مي شوند جرمي مرتكب نشده اند و ناخواسته مورد هجوم قرار گرفته اند؛ لذا
عمليات تروريستي يك حمله تجاوزكارانه است و با قوانين الهي و بشري سازگار نيست.
هر عملياتي كه تحت چنين شرايطي صورت بگيرد، حتي اگر به نام دين هم باشد، تروريسم
به حساب مي آيد. اين درحالي است كه عمليات استشهادي به دليل برخورداري از
شاخص هاي ديني و اخلاقي، فاقد هرگونه وجه اشتراك اساسي با تروريسم است و عمل
تروريستي محسوب نمي شود، بلكه يك عمل دفاعي و ديني است بر متون اسلامي تكيه
دارد و شئونات انساني و اخلاقي در آن رعايت ميشود.
Machine summary:
"در نظام کنونی استشهادی جهان که مفاهیمی چون توسعه ، عدالت اجتماعی ، آزادی و رفاه ، جز برای اقلیتی کوچک از (١١٩ تا ١٤٠) ساکنان زمین واقعیت ندارد و اکثریت بزرگ مردمان آن در شرایطی بی ثبات ، بحران زده ، زیر فشار فقر و فساد حکومت های قومی و قبیله ای و مافیایی زندگی می کنند و ناچارند به طور دائمی خطر نیستی یا تنگ دستی و بی خانمانی را تحمل کنند، یافتن داوطلبانی برای انتحار تروریستی و برهم زدن نظام جهانی ، حتی در محافظت شده ترین نقاط آن ، کار چندان سخت و ناممکنی نیست و مردمان این نقاط پس از ١١ سپتامبر دیگر هرگز نخواهند توانست خود را از خطراتی مشابه آن چه برای مردم «جهان سومی » و کشورهای اسلامی نوعی روزمرگی در زندگی است ، مصون احساس کنند (همان ، ص ١٩٩).
چون اقدامات جنگی اصولا در حوزه ی تروریسم قرار نمی گیرند؛ اما اقدام استشهادی همان طورکه اشاره کردیم ، مبتنی بر قانون شریعت با محوریت فقها و حاکم اسلامی است و 136 این عمل در چارچوب و ضابطه ی اسلامی انجام می گیرد؛ لکن اعمال تروریستی در هر صورت ، کاری غیرانسانی بوده و مورد پسند اسلام نیست .
بنابراین در جهاد دفاعی و عملیات استشهادی در زمان غیبت امام معصوم (ع ) از اعمال ناجوان مردانه استفاده نمی شود و صرفا ملاک و معیار، دفاع است ؛ اما در تروریسم از اکثر موارد فوق استفاده شده و به کارگیری این روش ها برای وادارکردن طرف مقابل به تن دادن به خواسته های تروریست ها و یا بازداشتن آنان از انجام مجموعه ای از اقدامات می باشد."