Abstract:
اهداف : این مقاله ، با دو هدف آسیب شناسی الگوی موجود و انتخاب الگوی مطلوب مدیریتی طرح های توسعه منطقه ای تدوین شده است . روش : این پژوهش از نظر روش شناسی توصیفی و تحلیلی است و از روش اسنادی و میدانی برای گردآوری داده هـا اسـتفاده مـی کنـد. جامعـه آمـاری پـژوهش شـامل پژوهشگران و متخصصانی است کـه بـا اسـتفاده از نمونـه گیـری خوشـه ای و روش کوکران ، ٣٧٠ از آن ها به عنوان نمونه برای پرسشگری انتخاب شده اند. همچنـین از ٥٠ خبره برای سنجش روایی محتوایی ابزار اندازه گیری و از ٣٠ خبره برای انتخاب الگوی مطلوب مدیریتی مصاحبه به عمل آمده است . از روش ANP برای وزن دهـی به معیارها و از مدل PROMETHEEII برای رتبه بندی گزینه ها و انتخاب الگـوی مطلوب استفاده شده است . از نرم افزارهـای SPSS،Super Decision و Visual Promethee برای پردازش ، وزن دهی ، تحلیل و رتبه بندی استفاده شده است . روایی محتوایی ابزار با استفاده از ضریب CVR، ٠/٨٠ و پایایی آن بـا اسـتفاده از ضـریب آلفای کرونباخ ، ٠/٩٢٦ و روش گاتمن ، ٠/٨٢٧ محاسبه شده است . یافته ها/ نتایج : یافته های پژوهش نشان می دهند که الگوی موجود مدیریت طرح های توســـعه ناکارآمـــد اســـت و بـــه اصـــلاح نیـــاز دارد. همچنـــین اجـــرای مـــدل PROMETHEEII نشان داد که ، الگوی مبتنی بر حکمروایی خوب ، الگوی مدیریت
Machine summary:
"بر این اساس ، الگوی مطلوب مدیریتی طرح های توسعۀ منطقه ای ، چارچوب فکـری ، نهادی و اجرایی برای تهیه ، تصویب ، اجرا و پایش طرح های توسعه در راستای تحقـق بخشـی به اهداف توسعۀ پایدار منطقه ای است که از طریق مؤلفه هایی همانند مشـارکت ، عـدم تمرکـز، هدفمندی ، برنامه ریزی ، آینده نگری ، شفافیت و سـایر مؤلفـه هـا اسـت .
در این الگوی مدیریتی ، رویکرد و مبانی نظری ، نظام قانون گـذاری و تصـمیم گیـری ، نظـام تهیه ، تصویب و ابلاغ طرح ها، محتوای طرح های توسـعۀ منطقـه ای ، سـاختار اداری و اجرایـی طرح ها، برنامۀ زمانی و مالی طرح ها، نظام هماهنگ اجرایی (مدیریت یکپارچه )، نظـام اصـلاح برنامه و نظام نظارت و پایش برنامه و تأمین مالی اجرای طرح ها به طور کامـل در یـک رابطـۀ شبکه ای و بر اساس شاخص های حکمروایی در چهار سطح ملی ، منطقه ای ، ناحیه ای و محلـی 1 پیاده می شوند.
این مسئله نتایج پژوهش های قبلی نهادها و پژوهشگران پیشـین ماننـد وزارت مسکن و شهرسازی (١٣٨٧)، شیخی (١٣٨٠)، عـالمی (١٣٨٠)، حـاج یوسـفی (١٣٨٠)، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری (١٣٨١)، زالی و زالی (١٣٨٩)، سیف الدینی و پناهنده خواه (١٣٨٩)، زالی (١٣٩٠ و ١٣٩١)، سلطانی (١٣٩٢) مبنی بر ناکارآمدی نظام موجـود مدیریت طرح های توسعۀ منطقه ای و به طور عمومی مدیریت توسعۀ منطقه ای را تأیید می کند.
سپاس گزاری این مقاله از پژوهش دورة پسادکتری در رشتۀ جغرافیا و برنامه ریـزی بـا موضـوع «تـدوین الگوی مناسب مدیریت طرح های توسعۀ منطقه ای در ایران » مصوبۀ شـماره ١٤٠/٧٧٦١٩ سـال ١٣٩١، تحت حمایت مادی و معنوی معاونت پژوهشی دانشـگاه تهـران و معاونـت پژوهشـی دانشکدة جغرافیای دانشـگاه تهـران اسـتخراج شـده اسـت ."