Abstract:
تحولات سریع نظام بین الملل (پیچ تاریخی) در منطقه جنوب غرب آسیا با رشد بیداری اسلامی، فرصت ها و تهدیداتی را برای کشور- های منطقه به وجود آورده است . از این رو نظام سلطه در پهنه جغرافیایی منطقه به منظور حفظ هژمونی خود جنگ های نیابتی را هدایت مینماید که زمینه های رقابت های منطقه ای را به وجود آورده است . در این مقاله با توجه به موقعیت خاص ژئوپلیتیکی کشور یمن که در طول تاریخ معاصر دچار تغییر و تحول شده است ؛ ساختار سیاسی، ظرفیت های ژئواستراتژیکی، ژئوکالچر و ژئواکونومیکی در این تغییر و تحولات نقش اساسی را ایفا کرده اند. که با توجه به اهمیت این عوامل در این پژوهش به بررسی علمی نقش عوامل تاثیرگذار فوق پرداخته شده است . بررسیها و تجزیه و تحلیل های به عمل آمده از پرسشنامه های اساتید و خبرگان جغرافیای سیاسی نتایج تحقیق نشان می - دهدکه ظرفیت های بالقوه عوامل مهم و تاثیرگذار کشور یمن در عرصه منطقه ای و بین المللی، به ترتیب اولویت عبارتند از: موقعیت ژئواستراتژیک تنگه باب المندب و روند استحکام بخشی بر ساخت درونی نظام سیاسی و اجتماعی یمن که امید است در سایه عوامل ژئوکالچر و عوامل مذهبی و انسانی این کشور حاصل شود و همین پتانسیل ها در موقعیت پیچ تاریخی کنونی (گذار) زمینه های رقابت های منطقه ای را به وجود آورده است .
Machine summary:
"بررسیها و تجزیه و تحلیل های به عمل آمده از پرسشنامه های اساتید و خبرگان جغرافیای سیاسی نتایج تحقیق نشان می - دهدکه ظرفیت های بالقوه عوامل مهم و تاثیرگذار کشور یمن در عرصه منطقه ای و بین المللی، به ترتیب اولویت عبارتند از: موقعیت ژئواستراتژیک تنگه باب المندب و روند استحکام بخشی بر ساخت درونی نظام سیاسی و اجتماعی یمن که امید است در سایۀ عوامل ژئوکالچر و عوامل مذهبی و انسانی این کشور حاصل شود و همین پتانسیل ها در موقعیت پیچ تاریخی کنونی (گذار) زمینه های رقابت های منطقه ای را به وجود آورده است .
کشور ایران با قرار گرفتن در جنوب غربی آسیا به دلیل دارا بودن ظرفیت های ژئوپلیتیک ، ژئواکونومیک و ژئواستراتژیی از اهمیت ویژه ای بر خوردار میباشد، و با توجه به ظرفیت بالای سواحل مکران و با تکیه بر تحولات نظام بین الملل میتوان اذعان نمود که با برنامه ریزی اصولی در این منطقه (گنج فراموش شده ) میتوان قدرت ملی و قدرت ژئوپلیتیکی و ارتقاء جایگاه فراملی جمهوری اسلامی، ایران در دریای عمان و خلیج فارس و تقلیل زمینه های تهدید حوزه پیرامونی و تبدیل آنها به فرصت را افزایش داد که در این راستا شناخت ظرفیت - های ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئواستراتژیکی و ژئوکالچر که کشورهای پیرامونی، در تبیین کدهای ژئوپلیتیکی کشور جمهوری اسلامی ایران دارای اهمیت می باشد.
در همین راستا با توجه به موارد اشاره شده و تجزیه و تحلیل های به عمل آمده از عوامل تاثیرگذار چنین استنباط گردید بهره گیری از تنگه باب المندب به عنوان عامل ژئواستراتژیک و ژئواکونومیکی نقش ویژه - ای در کنش کشور یمن در صحنه رقابت منطقه ای ایفا میکند."