Abstract:
افزايش توليد و توسعه بخش كشاورزي مستلزم افزايش سرمايه گذاري در فعاليتهاي اين بخش است، اما محدوديت منابع مالي براي سرمايه گذاري و بالا بودن ريسك سرمايه گذاري در فعاليتهاي توليدي از يك سو و تعدد نيازها و اهداف از سوي ديگر، برنامه ريزي و اولويت بندي سرمايه گذاري را اجتناب ناپذير ساخته است.
در اين مقاله به منظور تعيين اولويت ملي سرمايه گذاري در بخش كشاورزي ايران از روشهاي تاكسونومي و تاپسيس استفاده شده و با بهره جستن از شاخصهاي مرتبط و براساس آمار و اطلاعات جمع آوري شده براي دوره زماني 1381-1385، زيربخش هاي كشاورزي از نظر اولويتهاي ملي سرمايه گذاري رتبه بندي گرديده اند. طي دوره مورد بررسي زيربخش زراعت و باغباني داراي اولويت اول سرمايه گذاري در ميان ساير زيربخش هاي كشاورزي بوده است و پس از آن به ترتيب زيربخش هاي دامپروري، جنگل و مرتع و شيلات داراي اولويت سرمايه گذاري بوده اند. لذا توصيه مي شود براي حمايت از بخش كشاورزي، دولت ابزارها و سياستهاي حمايتي خود را براساس اولويت سرمايه گذاري در زيربخش هاي كشاورزي به اين زيربخش ها اختصاص دهد تا سرمايه گذاران را به سمت زيربخش هاي داراي اولويت هدايت كند.
Machine summary:
"اولویت سرمایه گذاری در زیربخش ها براساس درجه برخورداری در روش تاکسونومی زیر بخش 1381 1382 1383 1384 1385 زراعت و باغبانی 0/395 0/5 0/392 0/507 0/514 دامپروری 0/679 0/671 0/675 0/635 0/666 جنگل و مرتع 0/736 0/691 0/753 0/764 0/768 شیلات 0/85 0/885 0/839 0/907 0/906 مأخذ: یافته های تحقیق رتبه بندی فعالیتها در روش تاپسیس بر اسـاس مقـدار فاصـله نسـبی هـر فعالیـت حاصـل میگردد؛ به عبارتی گزینه ای که دارای بزرگترین فاصله نسبی نسبت به سایر گزینه ها میباشد، بالاترین رتبه را به خود اختصاص می دهد.
اولویت سرمایه گذاری در زیربخش ها براساس فاصله نسبی در روش تاپسیس زیر بخش 1381 1382 1383 1384 1385 زراعت و باغبانی 0/68 0/610 0/616 0/592 0/604 دامپروری 0/524 0/425 0/467 0/495 0/492 جنگل و مرتع 0/475 0/342 0/39 0/42 0/416 شیلات 0/081 0/116 0/107 0/078 0/101 مأخذ: یافته های تحقیق با استفاده از دوازده شاخص بیان شده برای اولویـت سـرمایه گـذاری در زیـربخش هـای کشاورزی ایران و با استفاده از روشهای تاکسـونومی عـددی و تاپسـیس بـرای سـال ١٣٨١-٨٥، نتایج هر دو روش حاکی از اولویت بندی زیربخش ها به ترتیب به صورت زیر بوده است : زراعت و باغبانی - دامپروری -جنگل و مرتع -شیلات این اولویت بندی براساس اهداف و منافع ملی و با توجه به شاخصـهای مـذکور حاصـل گردیده است وچنانچه سیاستگذاران به دنبال اصلاح سیاستهای موجود در بخش کشـاورزی بـا هدف افزایش سهم این بخش در توسعه اقتصادی کشور و افزایش کارایی آن باشند، توجـه بـه این اولویت بندی ضرورت می یابد."