Abstract:
گرچه اسلام همة احکام مساجد را بر معابد جاری نمی کند، در بسیاری از موارد معابد اهل کتاب را به دید ة مساجد می نگرد، از همین رو نماز خواندن مسلمان در معابد اهل کتاب را صحیح می داند. توصیة قرآن به بزرگداشت و تعظیم شعائر خداوند، از جمله معابد اهل کتاب به دلیل روایات و وحدت ملاک، شامل حرم های پیامبران و ائمه نیز می شود. استفاده از معابد اهل کتاب برای تغلیظ سوگند در مواردی مانند لعان و نیز باطل دانستن نکاح موقت مرد مسلمان با زن مسیحی که طلاق ازدواج قبلی وی در دادگاه صورت گرفته نه کلیسا، نشانگر آن است که اسلام به اعتقاد اهل کتاب دربارة معابدشان احترام می گذارد. با توجه به آیات قرآن، مسجد در دو معنای عام و خاص به کار رفته است، کاربرد آن در معنای عام، معابد اهل کتاب را نیز شامل می شود. کاربرد مسجد در معنای خاص آن، همان معنای عرفی و مشهور نزد مسلمانان را دارد.
Machine summary:
"در تأیید مدعای فوق و شمول آیه برای همۀ معابد و از جمله معابد اهـل کتـاب ، آنچـه میانجی از فقهای امامیه گفته است :«آیه عام بوده و هر معبد، مسجد، زیارتگاه ، بیت ، کنیسـه ، صومعه و کلیسایی در شب و روز در آن خداوند یاد میشود را شـامل شـده و بـه مسـجد مصطلح نزد فقها اختصاصی ندارد، این مبارزه با موحدین و ابطال دعـوت پیـامبران ، حـرام عقلی بدیهی بوده و به امر تعبدی نیست ، بنـابراین کسـانی کـه در ابطـال شـعائر و مظـاهر توحید خدا از هر ملت و دینی که باشد، میکوشند و یا به ویژه در شـعائر و مظـاهر توحیـد خدا از دین اسلام و تشیع میکوشند و مردم را از عبادت خدا بـازمیدارنـد، از ظـالم تـرین مردم هستند» (میانجی، ملکی، ١٤٠٠: ٢٠٠).
به عبارتی بر اساس این نگرش احتیاط واجب آن است که نجـس کـردن معابـد کفـار، همچون نصاری و یهود جایز نیست (سبزواری، بیتا: ٧٢ و ٦٤٨) و بر فـرض کـه بـه دلیـل نفی حرج به عدم وجوب تطهیر معابد مزبور حکم کنیم ، ایـن امـر مسـتلزم جـواز تنجـیس معابد اهل کتاب نخواهد بود (آملی، ١٤٠٣، ج ٣: ٥١ و ٥٢) زیرا نجس کردن معابـد مزبـور با لزوم تعظیم و بزرگداشت شعائر خداوند (حج : ٣٢) که برخی از فقهای اسلامی (میـانجی ملکی، ١٤٠٠: ٢٠٠) معابد اهل کتاب را نیز مشمول آن دانسته اند، همخوانی ندارد."