Abstract:
سهجه یانه صورتی از آیین های عرفانی و گرایش های نهان در تنتریسم بودایی است که ریشه در فرهنگ و ادبیات بومی شرق هند دارد. این طریقت رازآمیز، نوعی رازورزی کیهانی و سلوک زندگی برای فهم حقیقت مطلق است. در آیین سهجه یانه این حقیقت مطلق، همان سرشت ذات واقعیت است که هیچ تعین تجربی ندارد. آثار و احوال این شکل از طریقت باطنی و راز آمیز در مفاهیمی از قبیل پیروی از گورو، توجه به امور جسمی و جنسی، انجام آداب سری، اعمال یوگایی نهان و حضور همتای مادینه و در نهایت در تفکری فراتر از دانش ظاهری و عقل استدلالی که «شهود» نام دارد، شایان بررسی و شناسایی است.در این نوشتار کوشش بر آن است که ضمن بیان قلمرو معنایی سهجه و تاریخ پیدایش این سنت راز آمیز ابتدا به معرفی و شناسایی ادبیات و سروده های بومی سهجه یانه پرداخته شود و سپس بر اساس گزارش تنتره ها، اندیشه های آئینی و عرفانی این طریقت رازآمیز بحث و واکاوی شود.
Machine summary:
"برخی بر این باورند که جریان عرفانی سهجه یانه از سوی سیداهای آواره و سرگردانی آغاز شد که آشکارا اصول اعتقادی بودیسم را به چالش میکشیدند و به نوعی بسیاری از اندیشه های بودایی را به تمسخر میگرفتند، زیرا در این طریقت باطنی و رازآمیز به موضوع تجربۀ دینی به هم آغوشی با یک زن بدکاره اشاره میشود، تا هم اشاره ای به نمادپردازیهای جنسی در سنن و آیین های تنتره ای باشد و هم چالشی برای تحقیر رهبانیت و تهذیب نفس .
١ از این جهت همۀ تأکید سهجه یانه در مسیر سلوک مبتنی بر اعتراض و مخالفت با تشریفات ظاهری و آداب و رسوم دینی است ، زیرا در این سنت نهانی و رازآلود، حقیقت چیزی است که هرگز از راه عمل به احکام و مقررات ، تفکر منطقی و طلب علم رسمی، ریاضت و ساختن تمثال ها، عبادت ایزدان و ایزد بانوان و دیگر عناصر موجود در آیین ها و مناسک مقرر شده برای بشر قابل درک نیست .
اما این دیدگاه چندان درست به نظر نمیرسد، زیرا بوداییان هم به اندازة طریقت های تنتره ای هند بر نقش و حضور شکتی تأکید دارند و آنها حتی معتقدند که شاکیه مونی خود کشف کرد که مقام بودایی و روشن شدگی در یونی یعنی آلت جنسی زنان منزل دارد و آداب و اعمال عبادی و سری را در حین سعادتمندی با وجره یوگینی ٢ ایراد نموده است ."