Abstract:
اروپای جدید و ایالات متحده هر دو زاده عصر روشنگری و دارای مبانی مشترک تمدنی و ارزشی هستند. البته عمق تاریخی ـ تمدنی روابط فراآتلانتیکی به این معنا نیست که اروپا و آمریکا از جهان بینی کاملا یکسانی هم برخوردارند. تحولات سیاسی و ژئوپلتیک که در قرون اخیر رخ نموده است، هریک به سهم خود تاثیراتی بر روحیات و نیز «فرهنگ استراتژیک» در دو سوی آتلانتیک نهاده است. روابط آمریکا و اروپا دارای لایه های متعددی است که چشم اندازی از اشتراکات تمدنی و ارزشی، تفاوت های وزن استراتژیک و پیوندهای دوجانبه و چندجانبه مختلف را پیش روی ما می گذارد. این چشم انداز در کنار عدم نقش آفرینی به عنوان یک بازیگر استراتژیک و مستقل جهانی باعث شده است تا با جابجایی قدرت در عرصه جهانی و بحران های مالی و هویتی فعلی اتحادیه اروپا بیش از پیش نگران سقوط، بی اعتباری و انتقال از مرکز به پیرامون باشد و به همین دلیل تا آینده ای نه چندان نزدیک به مدیریت سیاست و روابط خارجی اش در چارچوب روابط نابرابر فراآتلانتیکی ادامه دهد. در این مقاله با تحلیل ریشه های واگرایی در دو سوی آتلانتیک و بررسی سیر تحولات این منطقه مهم و استراتژیک جهانی از دوران پس از جنگ سرد تا به امروز، به ترسیم چشم انداز روابط فراآتلانتیکی در قرنی که در ابتدای آن به سر می بریم؛ خواهیم پرداخت.
Machine summary:
این چشم انداز در کنار عدم نقش آفرینی به عنوان یک بازیگر استراتژیک و مستقل جهانی باعث شده است تا با جابجایی قدرت در عرصه جهانی و بحران های مالی و هویتی فعلی اتحادیه اروپا بیش از پیش نگران سقوط ، بیاعتباری و انتقال از مرکز به پیرامون باشد و به همین دلیل تا آینده ای نه چندان نزدیک به مدیریت سیاست و روابط خارجیاش در چارچوب روابط نابرابر فراآتلانتیکی ادامه دهد.
بعضی صاحب نظران آمریکایی و اروپایی معتقدند؛ تنها راه اروپا حرکت در مسیر آشتی با قدرت سخت و بهره گیری از استانداردهای دوگانه است و آمریکا نیز باید با احترام به چندجانبه گرایی و در پیش گرفتن رویه همراه سازی از تشدید هرچه بیشتر این شکاف جلوگیری کند.
اگر "فرهنگ استراتژیک " را معادل مجموعه ای از باورها، مفروضات ، هنجارها و الگوهای رفتاری ملهم از تجربیات و روایت های مشترک و شکل دهنده هویت جمعی دولت ها و واحدهای سیاسی و روابط آن ها با بازیگران سیاست جهانی بدانیم ؛ به این معنا اغلب متفکران دو سوی آتلانتیک ، خصوصا اروپاییها معتقدند که آمریکا و اروپا دیگر دارای یک فرهنگ استراتژیک مشترک نیستند (مولایی، ١٣٩١: ٢١).
Policy Review اما ریشه این تفاوت استراتژیک در کجاست ؟ فرهنگ استراتژیک امروز اروپا فاصله بسیار زیادی از آن چیزی دارد که برای قرن ها و حداقل تا جنگ جهانی اول بر این قاره مسلط بوده است ؛ یعنی جنگ های طولانی که دولت ها و مردم اروپا با اعتقاد به سیاست قدرت ، مشتاقانه خود را درگیر آن می کردند.