Abstract:
تاریخ نگاری اسلامی در مناطق مختلف دنیای اسلام روند تحول خـاص خـود را داشته است . در شبه قاره ی هند، شـروع تـاریخ نگـاری بـسیار دیرتـر از سـایر ممالـک اسلامی آغاز شد. به نظر می رسد تاریخ نگاری شبه قاره متاثر از تاریخ نگاری ایرانی و به زبان فارسی بودهاست . اوج تاریخ نگاری فارسی در هند در دورهی تیموریان هنـد می باشد. با حمایـت سـلاطین تیمـوری و فـراهم آوردن زمینـة لازم بـرای حـضور مورخان بزرگ، مهمترین کتب تاریخی هند در این دوره تالیف شد. کتـاب اکبرنامـه تالیف شیخ ابوالفضل دکنی از جمله کتابهای تاریخی این دورهاسـت . نگارنـده بـرآن است ، تا ضمن معرفی کتاب به بررسی محتوای کتاب، سبک ادبـی و شـیوة تـاریخ - نگاری آن بپردازد. بررسی کتـاب نـشانمـی دهـد بـاوجودآنکـه ، اکبرنامـه سالـشمار حوادث دورهی اکبرشاه است ؛ اما مطالب ارزشمندی دربارة مسائل اجتمـاعی جامعـة هند، تراجم شخصیت های برجسته ، مباحث جغرافیایتاریخی وروابط دربار هنـد بـا دربارهای دیگر ارائه می دهد.کتاب از سبکی جدید وتاثیرگذار برخوردار مـی باشـد و این کتاب از آثار ارزشمند تاریخ نویسی فارسی هند به شمار می آید.
Machine summary:
بررسی کتـاب نـشانمـی دهـد بـاوجودآنکـه ، اکبرنامـه سالـشمار حوادث دورهی اکبرشاه است ؛ اما مطالب ارزشمندی دربارة مسائل اجتمـاعی جامعـة هند، تراجم شخصیت های برجسته ، مباحث جغرافیایتاریخی وروابط دربار هنـد بـا دربارهای دیگر ارائه می دهد.
ترویج اندیشه ی فرایـزدی کـه در ایـران باسـتان نیـز ریـشه ای عمیق داشت ، از سوی اندیشمندی چون ابوالفضل علامی برای کمک به این دیدگاه بـود تـا وحـدت تمامی اقوام و مذاهب متنوع هند را در اطـراف فرمـانروای تیمـوری میـسر سـازد.
همان، ص٦١١؛ علامی ، اکبرنامه ، ج٢، صص ٢٠٨- ٢١٥؛ ٣٢٢٠- ٣٢٣؛ ج٣، ص١٠٣.
اگـر تـسنن را برمی گزید سلاطین ایرانی و دکنی را علیه خود برمی انگیخت و اگر به تشیع اعتراف مـی کـرد تـن بـه سلطه ای داده بود که پدرش را منقاد ساخته بـود از ایـن رو اقـدام اکبرشـاه آثـاری در پـی داشـت : از سویی اکبر را برتر از مجتهدان و اولیای مذهب شیعه که فرمانروایان واقعی ایران بودنـد، قـرار مـی داد ١- علامی .
١ هر چند اکبرنامـه کتـابی اسـت دربـارة گـزارش فتوحات و حوادث دوران اکبرشاه، اما ابوالفضل تاریخ نگاری است که تنها به ذکر حـوادث و جنـگ - ها بسنده نکرده، بلکه اطلاعات دیگری در حوزههای اجتمـاعی ، جغرافیـایتـاریخی ، شـرح احـوال بزرگان، روابط دربار تیموریان با سایر دربارها و مطالب متنـوع دیگـری ارائـه مـی دهـد.
ارزش اجتماعی کتاب مولف گاهی ضمن شرح برخی وقایع به نکاتی اشاره می کند که در برگیرنـدهی آداب و رسـوم و 2 سنت های جامعة هند است .
ساختار کتاب اکبر نامه در این قسمت به بررسی منابع کتاب، سبک ادبی ، شیوهی تاریخ نگاری مولف وتـاثیر ایـن کتـاب در میان مورخان هند خواهیم پرداخت .